Το πρώτο εκσυγχρονισμένο, από το Ισραήλ, επιθετικό ελικόπτερο τύπου Apache AH-64A αναμένεται να παραδοθεί στην ελληνική Αεροπορία Στρατού σύμφωνα με τον σχεδιασμό στα τέλη του 2025.
Πρόκειται για την απαρχή της υλοποίησης ενός από τα πλέον κρίσιμα εξοπλιστικά προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας, δηλαδή τον εκσυγχρονισμό των 19 επιθετικών ελικοπτέρων τύπου Apache AH-64A «Alpha», σε συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία Elbit Systems από το Ισραήλ.
Το ελικόπτερο «πιλότος» θα προσγειωθεί τις επόμενες ημέρες στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας όπου σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του OnAlert.gr, μέσα στον Αύγουστο αναμένεται να ξεκινήσουν οι εργασίες αναβάθμισης, με τη συμμετοχή Ισραηλινών τεχνικών της Elbit και Ελλήνων μηχανικών.
Η επιχειρησιακή αναγέννηση των Apache Alpha έχει καθοριστική σημασία για την ισχύ της Αεροπορίας Στρατού και έρχεται σε μια περίοδο όπου η Τουρκία ενισχύει το επιθετικό σκέλος των Ενόπλων Δυνάμεών της με drones, επιθετικά ελικόπτερα και δικτυοκεντρικά μέσα μάχης.
Το πρόγραμμα Peten – Τεχνογνωσία από το Ισραήλ
Η λύση που επελέγη είναι το ισραηλινό πρότυπο «Peten», το οποίο εφαρμόστηκε στο Ισραήλ το 2013 από την Elbit Systems. Πρόκειται για μια συνολική αναβάθμιση των AH-64A σε επίπεδο επιχειρησιακά ισοδύναμο των Apache D, με σημαντικά μειωμένο κόστος σε σχέση με την αγορά νέων ελικοπτέρων.
Οι κύριες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
• Νέο ηλεκτροοπτικό σύστημα TADS (Target Acquisition Designation Sight), με θερμική κάμερα, αισθητήρα ημέρας, λέιζερ αποστασιόμετρο και καταδείκτη στόχου.
• Νέα συστήματα επικοινωνίας και διασύνδεσης με UAV, μαχητικά αεροσκάφη και κέντρα επιχειρήσεων.
• Νέο πακέτο αυτοπροστασίας, με ηλεκτρονικά αντίμετρα, προειδοποιητικά συστήματα και ρίψη αναλωσίμων.
• Πλήρης ενσωμάτωση των πυραύλων Spike NLOS, με δυνατότητα προσβολής στόχων έως και 32 χλμ.
Η επιχειρησιακή αξιοποίηση των αναβαθμισμένων Apache θα είναι πολύ πιο ευρεία σε σχέση με σήμερα:
• Νυχτερινές αποστολές: Αναγνώριση και προσβολή στόχων σε απόλυτο σκοτάδι.
• Κακοκαιρία και περιορισμένη ορατότητα: Επιχειρησιακή ικανότητα σε βροχή, ομίχλη ή σκόνη.
• Δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις: Συνεργασία με UAV, Rafale, F-16 Viper.
• Spike NLOS: Πλήγματα πίσω από εμπόδια, καθοδήγηση από drone ή άλλο ελικόπτερο.
Πορεία εκσυγχρονισμού – Χρονοδιάγραμμα
Στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας ήδη έχει διαμορφωθεί ειδικός χώρος για την υποστήριξη του προγράμματος. Εκεί, σε συνεργασία με τεχνικούς της Elbit Systems και Έλληνες μηχανικούς, θα ξεκινήσει η μετατροπή των παλαιών Apache AH-64A σε σύγχρονες πλατφόρμες μάχης.
Το πρώτο ελικόπτερο θα εισέλθει άμεσα στο πρόγραμμα, θα υποβληθεί σε δοκιμές μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, και αναμένεται να αποδοθεί επιχειρησιακά έως τα τέλη του 2025.
Στη συνέχεια, το πρόγραμμα εισέρχεται στη φάση παραγωγής, κατά την οποία ανά μήνα θα εκσυγχρονίζονται δύο ελικόπτερα, με στόχο την ολοκλήρωση του συνόλου των 19 επιθετικών ελικοπτέρων Apache εντός 12 μηνών, δηλαδή έως το φθινόπωρο του 2026. Παράλληλα, με τις εργασίες αναβάθμισης έχει προγραμματιστεί αρχίσει η εγκατάσταση των πρώτων Spike NLOS.
Από τα 19 Apache, τα 9 θα εξοπλιστούν με τα πανίσχυρα βλήματα «made in Israel». Η υλοποίηση του προγράμματος παρακολουθείται στενά από τη Διεύθυνση Αεροπορίας Στρατού και το Γενικό Επιτελείο Στρατού, ενώ οι υποδομές στην Αλεξάνδρεια έχουν διαμορφωθεί κατά τρόπο ώστε να υποστηρίζουν και μελλοντικά έργα υψηλής τεχνολογίας.
Η κατάσταση πριν την αναβάθμιση
Τα Apache AH-64A αποκτήθηκαν από την Ελλάδα το 1995 – 1996 και υπήρξαν για χρόνια το «μακρύ δόρυ» της Αεροπορίας Στρατού. Ωστόσο, για περισσότερο από μια δεκαετία δεν υπήρχε καμία ουσιαστική τεχνική υποστήριξη. Η αμερικανική Boeing είχε διακόψει τη γραμμή παραγωγής και ανταλλακτικών για την έκδοση «Alpha» από το 2011, με αποτέλεσμα η επιχειρησιακή διαθεσιμότητα των ελληνικών Apache να υποχωρεί δραματικά.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την καταστροφική θεομηνία «Daniel» το 2023, όταν πλημμύρισε η βάση στο Στεφανοβικείο και καταστράφηκαν κρίσιμες υποδομές και εξοπλισμός υποστήριξης των ελικοπτέρων.
Η βάση, που είχε σχεδιαστεί να φιλοξενήσει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, τέθηκε εκτός λειτουργίας, αναγκάζοντας τη μεταφορά των εργασιών στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, έδρα του 3ου ΤΕΑΣ και της Σχολής Αεροπορίας Στρατού.
Η συμφωνία «ανάσα» και η επόμενη μέρα
Καθοριστικής σημασίας για τη «διάσωση» των Apache στάθηκε η συμφωνία της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αξίας περίπου 50 εκατομμυρίων ευρώ, για την προμήθεια ανταλλακτικών και τεχνικού εξοπλισμού υποστήριξης. Τα ΗΑΕ είχαν ήδη αποσύρει τους δικούς τους AH-64A και διέθεταν τεράστιες αποθήκες υλικών που ήταν πλήρως συμβατά με τα ελληνικά ελικόπτερα.
Η συμφωνία αυτή όχι μόνο ανέβασε τη διαθεσιμότητα των ελληνικών Apache, αλλά αποτέλεσε τη βάση για να ξεκινήσει ο εκσυγχρονισμός τους, δεδομένου ότι χωρίς λειτουργικά ανταλλακτικά και κινητήρες, η αναβάθμιση θα ήταν ανεφάρμοστη. Παράλληλα, άνοιξε δίαυλο στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΑΕ, όχι μόνο στον τομέα της υποστήριξης, αλλά και σε κοινές επιχειρησιακές και τεχνικές δράσεις.
Ο εκσυγχρονισμός των Apache εντάσσεται στο συνολικό σχεδιασμό ποιοτικής αναβάθμισης των οπλικών συστημάτων που διαθέτουν στη «φαρέτρα» τους οι Ένοπλες Δυνάμεις. Η σταδιακή ενίσχυση με σύγχρονες πλατφόρμες, όπως τα Rafale, τα F-16 Viper και τα UAV Heron, τα αναβαθμισμένα Apache θα μπορούν να λειτουργήσουν ως συνδετικός κρίκος μεταξύ αεροπορικών και χερσαίων δυνάμεων.
Η Ελλάδα αποκτά έτσι μια κρίσιμη μάζα επιθετικών ελικοπτέρων με δυνατότητες τρίτης γενιάς, ικανά να επιχειρούν 24 ώρες το 24ωρο, σε κάθε καιρό, με ακρίβεια και με πλήρη διασύνδεση σε ένα δίκτυο αισθητήρων και εκτελεστών.
Το ενδεχόμενο, μάλιστα, μελλοντικής αναβάθμισης ή αντικατάστασης των Apache με ελικόπτερα AH-64E Guardian, παραμένει στο τραπέζι, ειδικά μετά τη συνεργασία με τα ΗΑΕ και το Ισραήλ, δύο χώρες που διαθέτουν τεράστια τεχνογνωσία και συμβατό εξοπλισμό.
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Apache AH-64A είναι ένα από τα πιο κομβικά βήματα ανασυγκρότησης του στόλου της Αεροπορίας Στρατού. Η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας της Elbit και της εμπειρίας των ΗΑΕ μετατρέπει ένα γερασμένο οπλικό σύστημα σε έναν υπερσύγχρονο φορέα αποτροπής, με δυνατότητα μάχης τη μέρα και κυρίως τη νύχτα.
