Η Πολεμική αεροπορία προχωρά σε αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών F-16 Block 50

Η Πολεμική Αεροπορία είναι έτοιμη να προχωρήσει σε ένα από τα πιο κρίσιμα προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας: την αναβάθμιση των 38 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Block 50 στη διαμόρφωση Viper. Αυτή η απόφαση δεν αφορά μόνο τον εκσυγχρονισμό ενός στόλου μαχητικών, αλλά την ίδια την αρχιτεκτονική ισχύος της Ελλάδας στον αέρα για τις επόμενες δεκαετίες.

Η «μάχη» των διαπραγματεύσεων της Πολεμικής Αεροπορίας με την αμερικανική πλευρά για τα αεροσκάφη κράτησε σχεδόν δύο χρόνια, με συνεχείς εναλλαγές προτάσεων και αντεπιχειρημάτων. Σήμερα, με την τελική πρόταση στο τραπέζι, η συμφωνία δείχνει να έχει κλειδώσει. Η τιμή, που αρχικά ξεπερνούσε τα 1,52 δισ. ευρώ, έχει πλέον κατέβει περίπου στο 1,2 δισ. ευρώ, με δυνατότητα περαιτέρω μείωσης κοντά στο 1,1 δισ. ευρώ μέσω αξιοποίησης απαρτίων που θα διατεθούν στην αγορά.

Το πρόγραμμα αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο βήμα μετά την αναβάθμιση των 83 F-16 Block 52+ και Advanced, που ήδη εξελίσσεται στην ΕΑΒ. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: η Πολεμική Αεροπορία να αποκτήσει έναν ενιαίο στόλο 121 Viper, δημιουργώντας μια ομοιογενή δύναμη με κορυφαίες δυνατότητες, έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε απειλή πριν η τουρκική αεροπορία παραλάβει είτε τα δικά της Block 70/72, είτε τα Eurofighter Typhoon, είτε επανέλθει στο πρόγραμμα των F-35.

Οι σκληρές διαπραγματεύσεις και η «χρυσή τομή»

Η ελληνική πλευρά μπήκε στις συνομιλίες με σαφή όρια. Ο «κουμπαράς» της Πολεμικής Αεροπορίας δεν ξεπερνούσε το 1 δισ. ευρώ και αυτό αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή την «κόκκινη γραμμή» του επιτελείου. Όταν η αρχική πρόταση των Αμερικανών άγγιξε τα 1,52 δισ., η Αθήνα απέρριψε αμέσως τη συμφωνία, ξεκινώντας έναν μαραθώνιο τεχνικών συζητήσεων.

Καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο ίδιος ο Αρχηγός ΓΕΑ, Αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης, που ανέλαβε προσωπικά την πορεία των διαπραγματεύσεων. Η επίσκεψή του στις ΗΠΑ αποτέλεσε turning point, καθώς έθεσε με σαφήνεια τις ελληνικές θέσεις και πέτυχε τη μείωση του κόστους.

Η τελική πρόταση, που κυμαίνεται στα 1,2 δισ. ευρώ, αν και ξεπερνά το αρχικό «ταβάνι», θεωρείται αποδεκτή, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η δυνατότητα περαιτέρω μείωσης μέσω της πώλησης ραντάρ και απαρτίων των Block 52+. Εκεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να κερδίσει έως και 100 εκατ. ευρώ, φέρνοντας το τελικό ποσό πιο κοντά στις αρχικές προσδοκίες.

Τα Block 50 και η θέση τους στο δόγμα της ΠΑ

Τα F-16 Block 50 υπηρετούν εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες στην 111 Πτέρυγα Μάχης της Νέας Αγχιάλου. Οι δύο Μοίρες τους – η ιστορική 341 «ΒΕΛΟΣ» και η 347 «ΠΕΡΣΕΑΣ» – έχουν γράψει τη δική τους ιστορία τόσο στην αναχαίτιση όσο και σε αποστολές κρούσης.

Η αξία τους στο επιχειρησιακό πλέγμα της Πολεμικής Αεροπορίας παραμένει καθοριστική. Αν και ηλικιακά βρίσκονται πιο πίσω από τα νεότερα Block 52+, έχουν αποδείξει ότι αποτελούν «άλογα κούρσας» του στόλου, με εξαιρετικές επιδόσεις και αξιοπιστία. Η αναβάθμισή τους στη διαμόρφωση Viper δεν είναι μια απλή τεχνική αναβάθμιση – είναι η «δεύτερη ζωή» τους, που θα τα κρατήσει ενεργά και αξιόμαχα τουλάχιστον ως το 2045.

Η καρδιά της αναβάθμισης: το ραντάρ AESA

Το μεγαλύτερο άλμα αφορά την τοποθέτηση του ραντάρ AN/APG-83 SABR AESA. Το σύστημα αυτό προσφέρει δυνατότητες που μέχρι σήμερα είχαν μόνο τα πιο προηγμένα μαχητικά του κόσμου.

Με ηλεκτρονική σάρωση, αυξημένη αντοχή σε ηλεκτρονικές παρεμβολές και δυνατότητα ταυτόχρονης εμπλοκής πολλαπλών στόχων, το AESA μετατρέπει το F-16 σε «πολλαπλασιαστή ισχύος». Παράλληλα, ενισχύει την επιβιωσιμότητα του αεροσκάφους στο σύγχρονο πεδίο μάχης, όπου ο ηλεκτρονικός πόλεμος και η ανάγκη για first-look, first-shot είναι καθοριστικά.

Πέρα από το ραντάρ: ο πλήρης εκσυγχρονισμός

Η αναβάθμιση δεν περιορίζεται στο AESA. Τα Block 50 θα αποκτήσουν:

• Modular Mission Computer τελευταίας γενιάς
• Νέα datalinks για πλήρη διασύνδεση σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον
• Σύγχρονα pods στοχοποίησης (Sniper ATP)
• Βελτιωμένα συστήματα αυτοπροστασίας
• Δυνατότητα χρήσης AIM-120D AMRAAM, JDAM και άλλων όπλων ακριβείας

Με αυτόν τον εξοπλισμό, τα Block 50 Viper θα μπορούν να εκτελούν αποστολές τόσο αεροπορικής υπεροχής όσο και στρατηγικής κρούσης, ισότιμα με τα αναβαθμισμένα Block 52+ και τα νεότερα Rafale.

Η κρίσιμη φάση του Σεπτεμβρίου

Ο Σεπτέμβριος αναμένεται να είναι μήνας-ορόσημο. Η Αθήνα, όταν θα ολοκληρωθούν οι λεπτομερείς τεχνικές διαπραγματεύσεις, θα αποστείλει το LOR for LOA (Letter of Request for Letter of Offer and Acceptance), το οποίο ανοίγει επίσημα τον δρόμο για την υλοποίηση.

Η απάντηση των Αμερικανών θα απαιτήσει περίπου έξι μήνες, με την LOA να αναμένεται την άνοιξη του 2026. Εκεί θα αποτυπωθούν όλες οι λεπτομέρειες: κόστος, χρονοδιάγραμμα, παραδόσεις. Η αποδοχή της από την ελληνική πλευρά θα σηματοδοτήσει την επίσημη έναρξη.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η αναβάθμιση των Block 50 θα ξεκινήσει μετά το 2028, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα των 83 F-16 Viper.

Η ΕΑΒ στο κέντρο του προγράμματος

Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) θα είναι η καρδιά της αναβάθμισης. Με την εμπειρία που έχει ήδη αποκτήσει από τα Block 52+, το προσωπικό της ΕΑΒ διαθέτει την τεχνογνωσία και την πιστοποίηση να φέρει εις πέρας το έργο.

Η συμμετοχή της ΕΑΒ δεν είναι μόνο τεχνικής σημασίας, αλλά και στρατηγικής. Ενισχύει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και εξασφαλίζει ότι η χώρα διατηρεί κρίσιμη τεχνογνωσία εντός των συνόρων.

Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει ξεκαθαρίσει ότι η στήριξη της ΕΑΒ είναι «κόκκινη γραμμή». Η επιτυχία του προγράμματος θα ενισχύσει την αυτονομία της Ελλάδας στη συντήρηση και αναβάθμιση του στόλου τη

121 Viper: Η επόμενη μέρα της ΠΑ

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, η Πολεμική Αεροπορία θα διαθέτει:

• 121 F-16 Viper
• 24 Rafale F3R
• Τα μελλοντικά F-35A

Αυτός ο συνδυασμός θα προσφέρει μοναδική ισορροπία:

• Τα F-35 θα είναι οι «αόρατοι αισθητήρες» που συλλέγουν και μοιράζονται πληροφορίες.
• Τα Rafale θα φέρουν βαριά stand-off όπλα.
• Τα Viper θα αποτελούν τον κορμό του στόλου, ικανά να επιχειρούν μαζικά και με διαλειτουργικότητα.
• Ο στόλος των 200+ μαχητικών (Viper, Rafale, F-35) θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να ελέγχει τον εναέριο χώρο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας αποτρεπτική ισχύ απέναντι σε κάθε αντίπαλο.

Στρατηγική και διπλωματική διάσταση

Πέρα από την επιχειρησιακή υπεροχή, το πρόγραμμα έχει και έντονη πολιτικο-διπλωματική διάσταση. Η συνέχιση της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας στον τομέα των αεροπορικών προγραμμάτων ενισχύει τη στρατηγική σχέση Αθήνας–Ουάσινγκτον.

Η Ελλάδα στέλνει μήνυμα αξιοπιστίας και συνέπειας, αποδεικνύοντας ότι επενδύει σε συστήματα που ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα με το ΝΑΤΟ. Η αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50 σε Viper είναι μια απόφαση που θα καθορίσει την επόμενη μέρα της Πολεμικής Αεροπορίας. Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, η συμφωνία οδηγεί στην ομογενοποίηση του στόλου, στην ενίσχυση της ΕΑΒ και στη δημιουργία ενός ενιαίου αεροπορικού δυναμικού 121 Viper.

Σε συνδυασμό με τα Rafale και τα F-35, η Ελλάδα αποκτά μια ισχυρή και δικτυοκεντρική Πολεμική Αεροπορία, ικανή να διατηρήσει την υπεροχή της στον αέρα για δεκαετίες.