Πολλαπλά οφέλη φέρνει ο νέος διαγωνισμός του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για την κάλυψη των άγονων γραμμών, τόσο για τους πολίτες των νησιών όσο και για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, που φέτος για πρώτη φορά θα έχει τετραετή διάρκεια και συνολικό ύψος χρηματοδότησης 668 εκατ. ευρώ.
Για τους νησιώτες διασφαλίζονται σταθερά και αξιόπιστα δρομολόγια, ενώ θεσπίζονται πρόσθετες εκπτώσεις και κοινωνικές παροχές που διευκολύνουν τις μετακινήσεις, ενισχύοντας παράλληλα την τοπική οικονομία και τον τουρισμό.
Από την άλλη πλευρά, για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, οι νέες τετραετείς συμβάσεις προσφέρουν
προβλεψιμότητα και οικονομική ασφάλεια, δίνοντας τη δυνατότητα προσέλκυσης χρηματοδότησης για επενδύσεις και εκσυγχρονισμό του στόλου, καθώς και για συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Οι λεγόμενες άγονες γραμμές αποτελούν ακτοπλοϊκές διαδρομές που συνδέουν μικρά ή απομακρυσμένα νησιά, όπου η εμπορική ζήτηση είναι περιορισμένη και η δρομολόγηση πλοίων δεν είναι οικονομικά βιώσιμη χωρίς κρατική ενίσχυση.
Η εξυπηρέτησή τους γίνεται μέσω συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας (public service obligations), οι οποίες επιδοτούνται από το κράτος για να διασφαλίζεται η τακτική θαλάσσια συγκοινωνία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, ετησίως 57 πλοία χρηματοδοτούνται για να εξυπηρετούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους 73 γραμμές – 22 που συνδέουν νησιά με την ηπειρωτική χώρα και 51 ενδονησιωτικές.
Γνωμοδοτεί το ΣΑΣ
Το Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, που έχει ήδη συνεδριάσει και αναμένεται να συνεδριάσει εκ νέου την επόμενη εβδομάδα, γνωμοδοτεί ήδη για την κάλυψη των δρομολογίων και πιέζει τις εταιρείες να προσφέρουν πρόσθετες εκπτώσεις και παροχές, πέραν των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία για τις οποίες επιβαρύνονται οι ίδιες οι εταιρείες.
Ήδη με ανάρτησή του στο Χ ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλης Κικίλιας,
ανακοίνωσε ένα πακέτο νέων παροχών για τους νησιώτες στο πλαίσιο των άγονων γραμμών, που περιλαμβάνει: δωρεάν μετακινήσεις, μαζί με συνοδό και όχημα, για νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς και άτομα με αναπηρία 67% και άνω, δύο φορές τον μήνα, έκπτωση 50% για τρίτεκνες οικογένειες, δωρεάν εισιτήρια για αθλητές ερασιτεχνικών σωματείων, δωρεάν μετακινήσεις για στελέχη του Λιμενικού Σώματος από και προς την υπηρεσία τους, καθώς
και έκπτωση 50% για συνταξιούχους του ΝΑΤ.
Ο κ. Κικίλιας υπογράμμισε ότι η νησιωτικότητα δεν αποτελεί μειονέκτημα, αλλά συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα, με την κυβέρνηση να στηρίζει έμπρακτα όσους έχουν ανάγκη.
Οι νέες τετραετείς συμβάσεις ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερη σταθερότητα και ασφάλεια
στον προγραμματισμό, τόσο για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες όσο και για τις νησιωτικές επιχειρήσεις και τους κατοίκους.
Με την πολυετή διάρκεια οι εταιρείες θα μπορούν να απευθύνονται πιο εύκολα σε τραπεζικά
ιδρύματα και να εξασφαλίζουν χρηματοδότηση για τον εκσυγχρονισμό και το «πρασίνισμα»
των πλοίων τους.
Επισημαίνεται ότι αυτή τη στιγμή 24 μικρές ακτοπλοϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο, κυρίως σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές, δεν μπορούν να αντλήσουν
χρηματοδότηση εξαιτίας των περιορισμένων ιδίων κεφαλαίων και της έλλειψης εταιρικής διαφάνειας.
Παράλληλα, η σταθερή δρομολόγηση χωρίς καθυστερήσεις θα επιτρέψει καλύτερο σχεδιασμό
στις τουριστικές και εμπορικές δραστηριότητες των νησιών.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η πρόβλεψη για πιθανή αύξηση της τιμής των καυσίμων διεθνώς.
Αυτή τη φορά στις συμβάσεις δεν υπάρχει εισαγωγή ρήτρας καυσίμου, αλλά στην περίπτωση υπέρμετρης αύξησης της διεθνούς τιμής των καυσίμων, λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, θα δίνεται η δυνατότητα λύσης και επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης χωρίς την επιβολή προστίμου, υπό την προϋπόθεση ότι η γραμμή δεν θα μείνει ακάλυπτη.
Η ρύθμιση αυτή προστατεύει τις εταιρείες από απρόβλεπτες οικονομικές πιέσεις, ενώ διασφαλίζει την απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των νησιών.
Επισημαίνεται εξάλλου ότι το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει εισαγάγει κίνητρα έως 45% στην επιδότηση για εταιρείες που προσφέρουν νέα πλοία ηλικίας έως 6 ετών στις άγονες γραμμές.
Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του στόλου και στη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Προϋπολογισμός
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», ο ετήσιος προϋπολογισμός για την κάλυψη των άγονων γραμμών θα ανέλθει στα 167 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό που υπογραμμίζει τη βαρύτητα που δίνει η πολιτεία στη στήριξη της νησιωτικότητας και στην εξασφάλιση αξιόπιστων θαλάσσιων συγκοινωνιών για τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις των απομακρυσμένων περιοχών.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία γνωμοδότησης από το Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών αναμένεται η τελική υπογραφή από τον υπουργό Ναυτιλίας, ενώ θα
ακολουθήσει έλεγχος από την Ε.Ε. πριν αναρτηθεί οτιδήποτε στη Διαύγεια.
Στον νέο διαγωνισμό προβλέπονται μικρές στοχευμένες αυξήσεις στις οικονομικές ενισχύσεις για συγκεκριμένες γραμμές, στις οποίες είχε εντοπιστεί πρόβλημα κάλυψης από πλοίο.
Σημειώνεται ότι με τις αλλαγές αυτές η κυβέρνηση επιχειρεί να συνδυάσει την κοινωνική πολιτική με τη βιώσιμη ανάπτυξη της ακτοπλοΐας, διαμορφώνοντας ένα νέο πλαίσιο, που υπόσχεται περισσότερη σταθερότητα, επενδύσεις και ποιοτικότερες θαλάσσιες συγκοινωνίες για τα ελληνικά νησιά.
