Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκφράζεται αργότερα σήμερα για την επανεπιβολή των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, δυνάμει διαδικασίας που κίνησαν η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία, τονίζοντας πως αναμένουν δεσμεύσεις από την Ισλαμική Δημοκρατία ως προς το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειάς της και ερίζοντας πως παραβιάζει πολλές από όσες είχε αναλάβει.
«Δεν υποτιμήσαμε ποτέ τον κίνδυνο το Ιράν να αποκτήσει πυρηνική βόμβα, ούτε (τον κίνδυνο) των βαλλιστικών δυνατοτήτων (των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων) και της περιφερειακής αποσταθεροποίησης που οφείλεται στο Ιράν, καθώς (οι Ιρανοί) δεν είναι σαφείς και δεν αναλαμβάνουν καμιά σαφή δέσμευση», δήλωσε χθες Πέμπτη ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σύμφωνα με απόσπασμα συνέντευξης που παραχώρησε σε τηλεοπτικό δίκτυο του Ισραήλ.
Ερωτηθείς από δημοσιογράφο του «Καναλιού 12» αν αναμένει οι κυρώσεις να έχουν επιβληθεί ξανά στο Ιράν πριν από το τέλος του Σεπτεμβρίου, ο κ. Μακρόν απάντησε «ναι», διότι «τα τελευταία νέα που λάβαμε από τους Ιρανούς δεν είναι σοβαρά».
Παράλληλα, η νοτιοκορεατική προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ επιβεβαίωσε ότι προγραμματίζεται ψηφοφορία στις 10:00 (ώρα Νέας Υόρκης· 17:00 ώρα Ελλάδας) για το ζήτημα.
Δυτικές χώρες και το Ισραήλ κατηγορούν το Ιράν πως έχει σκοπό να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Η Τεχεράνη το αρνείται και διατρανώνει πως είναι δικαίωμά της να έχει πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Το 2015, η Γαλλία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η Γερμανία (η ομάδα «5+1») επικύρωναν, με την απόφαση 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τη συμφωνία που είναι επισήμως γνωστή με την ονομασία κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ) και προέβλεπε επιβολή περιορισμών στις ιρανικές δραστηριότητες στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας, με αντάλλαγμα άρση διαφόρων κυρώσεων.
Την εποχή, η κυβέρνηση του δημοκρατικού τότε προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα τόνιζε πως κατάφερε να συμπεριληφθεί στη συμφωνία «μοναδική» ρήτρα που επέτρεπε, σε περίπτωση ιρανικής αθέτησής της, την επαναφορά σε ισχύ (snapback στα αγγλικά) όλων των τιμωρητικών μέτρων, αν δεν ασκείτο βέτο από κάποιο άλλο κράτος – συμβαλλόμενο μέρος.
Προειδοποίηση
Μετά τη μονομερή αποχώρηση το 2018 των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ από τη συμφωνία του 2015, οι Αμερικανοί δεν μπορούσαν να κινήσουν τη διαδικασία αυτή, αφού δεν ήταν πλέον συμβαλλόμενο μέρος.
Στα τέλη Αυγούστου όμως το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο (σχήμα γνωστό επίσης ως E3), έπειτα από επανειλημμένες προειδοποιήσεις στο Ιράν, κίνησαν τελικά τον μηχανισμό snapback, προβάλλοντας τις ανησυχίες τους για την αναστολή της συνεργασίας της Τεχεράνης με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και για τα ιρανικά αποθέματα ουρανίου εμπλουτισμένου κατά υψηλό βαθμό.
Άφησαν ταυτόχρονα ανοικτή την πόρτα σε διαπραγματεύσεις για 30 ημέρες πριν από την επανεπιβολή των κυρώσεων.
Προχθές Τετάρτη, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας διεμήνυσαν στον ιρανό ομόλογό τους πως ανέμεναν ακόμη «χειροπιαστές» δεσμεύσεις από την Τεχεράνη όσον αφορά το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Η E3 βρίσκει ανεπαρκή τη συμφωνία που κλείστηκε την 9η Σεπτεμβρίου ανάμεσα στο Ιράν και τον ΔΟΑΕ για το νέο πλαίσιο συνεργασίας των δυο πλευρών.
Η συμφωνία δεν μεταφράστηκε σε άμεση επανέναρξη των επιθεωρήσεών του, που ανεστάλησαν με απόφαση της Τεχεράνης έπειτα από τους βομβαρδισμούς που εξαπέλυσαν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια πολέμου 12 ημερών.
Επισήμως, δυνάμει των όρων της απόφασης 2231, το κείμενο που θα υποβληθεί σε ψηφοφορία σήμερα στο Συμβούλιο Ασφαλείας προβλέπει τη συνέχιση της άρσης των κυρώσεων.
Αλλά, για να υιοθετηθεί, η Ρωσία και η Κίνα, που εναντιώνονται στην επανεπιβολή των κυρώσεων, καλούνται να εξασφαλίσουν 9 θετικές ψήφους στο 15μελές ΣΑ. Αριθμό ο οποίος, σύμφωνα με συγκλίνουσες διπλωματικές πηγές, είναι ανέφικτος.
Το σχέδιο απόφασης έτσι θα απορριφθεί, με συνέπεια την επαναφορά των κυρώσεων σε ισχύ από τα τέλη της επόμενης εβδομάδας.
