Ένα βήμα πιο κοντά, στην απόκτηση των φρεγατών κλάσης Bergamini (FREMM), βρίσκεται πλέον το Πολεμικό Ναυτικό μας. Το Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) που υπεγράφη ανάμεσα στη Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών και Επενδύσεων και την αρμόδια ιταλική υπηρεσία ανοίγει επίσημα τον δρόμο για την παραχώρηση 2 φρεγατών.
Το κρίσιμο στοιχείο ωστόσο που κάνει την συγκεκριμένη συμφωνία εξαιρετικά σημαντική είναι η πιθανότητα για 2 επιπλέον πλοία. Οι Ιταλοί όχι μόνο το αποδέχτηκαν, αλλά δείχνουν έτοιμοι να προχωρήσουν τις διαδικασίες σε βάθος χρόνου. Έτσι τι Πολεμικό Ναυτικό αποκτά τη δυνατότητα να εντάξει στον στόλο 4 σύγχρονες φρεγάτες FREMM σε συνδυασμό με τις υπό ναυπήγηση FDI Belharra και τις εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ 200HN, διαμορφώνοντας έναν ορίζοντα ισχύος που ξεπερνά τα μέχρι σήμερα δεδομένα, γράφει ο Κώστας Σαρικάς για το onalert.gr.
Η ιταλική συγκατάθεση για «πακέτο» 4 πλοίων
Από την πρώτη στιγμή που τέθηκε στο τραπέζι το ενδεχόμενο παραχώρησης πλοίων του Marina Militare, η ελληνική πλευρά έθεσε ρητά πως η επιθυμία της είναι να εξεταστεί λύση δύο συν δύο. Το Πολεμικό Ναυτικό δεν θέλει αποσπασματικές κινήσεις, αλλά έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, που θα διασφαλίζει επιχειρησιακή ομοιοτυπία και μακροπρόθεσμη υποστήριξη.
Οι Ιταλοί ανταποκρίθηκαν θετικά. Στο MoU προβλέπεται η δυνατότητα για 4 μονάδες, με την αρχική παραχώρηση δύο και την option για άλλες 2 σε δεύτερο χρόνο. Η στάση αυτή δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ρώμη βλέπει τη συμφωνία όχι ως μια απομονωμένη πώληση, αλλά ως μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία με την Ελλάδα.
Η εξήγηση είναι απλή: η Ιταλία προχωρά ήδη στο πρόγραμμα FREMM EVO, άρα οι παλαιότερες Bergamini μπορούν να αποδεσμευτούν χωρίς να δημιουργηθεί κενό στο δικό της Ναυτικό. Την ίδια στιγμή, η Fincantieri και η ιταλική πλευρά αντιλαμβάνονται πως με την ένταξή τους στο ελληνικό Ναυτικό θα υπάρξουν μακροπρόθεσμες ανάγκες συντήρησης, υποστήριξης και πιθανής αναβάθμισης, που θα φέρουν νέα συμβόλαια και οικονομικό όφελος.
Η στρατηγική αξία των Bergamini
Οι φρεγάτες κλάσης FREMM Bergamini αποτελούν ένα από τα πιο εξελιγμένα σχέδια της τελευταίας δεκαετίας στην Ευρώπη. Με εκτόπισμα περίπου 6.700 τόνων, μήκος 144 μέτρων και πρόωση τύπου CODLAG (συνδυασμός αεριοστροβίλου και ηλεκτροκινητήρων), μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα άνω των 27 κόμβων και να επιχειρούν με αυτονομία 6.000 ναυτικών μιλίων.
Ο βασικός τους εξοπλισμός περιλαμβάνει:
- Ραντάρ KRONOS Grand Naval τεχνολογίας AESA.
- Σύστημα μάχης ATHENA, με πλήρη διαλειτουργικότητα.
- Κάθετους εκτοξευτές Sylver A50 για πυραύλους Aster 15/30.
- Αντιπλοϊκούς πυραύλους Teseo (με δυνατότητα αντικατάστασης).
- Πυροβόλο OTO Melara 127/64 Vulcano και δύο πυροβόλα OTO 76/62.
Τορπίλες MU90. - Δυνατότητα φιλοξενίας έως δύο ελικοπτέρων (NH90 ή MH-60R).
Αυτό που τις καθιστά μοναδικές είναι ότι συνδυάζουν πολλαπλούς ρόλους: αεράμυνα περιοχής, ανθυποβρυχιακό αγώνα, επιφανειακό αγώνα και πλήγματα σε χερσαίους στόχους.
Η «Carlo Bergamini» και η «Virginio Fasan»
Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη πραγματοποιήσει εκτεταμένη επιθεώρηση στην πρώτη υπό παραχώρηση φρεγάτα, την Carlo Bergamini. Παρά τα 15 χρόνια υπηρεσίας, η εικόνα που αποκόμισαν οι Έλληνες αξιωματικοί ήταν εξαιρετική: το πλοίο έδειχνε άριστα συντηρημένο, με περιορισμένες ώρες χρήσης και χωρίς ταλαιπωρία από συνεχείς αποστολές.
Η δεύτερη φρεγάτα που προτείνεται είναι η Virginio Fasan, σε διαμόρφωση ASW (ανθυποβρυχιακού πολέμου). Το σκάφος αυτό διαθέτει:
- Σόναρ κύτους μεγάλης εμβέλειας.
- Συρόμενο σόναρ μεταβλητού βάθους (VDS).
- Towed array sonar για παρακολούθηση αθόρυβων υποβρυχίων.
- Ενισχυμένη ακουστική μόνωση.
- Οπλισμό με τορπίλες MU90.
Η ανθυποβρυχιακή του ταυτότητα το καθιστά ιδανικό για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου το Τουρκικό Ναυτικό επενδύει συστηματικά σε υποβρύχια Type-214. Ο συνδυασμός «Carlo Bergamini» (γενικής χρήσης) και «Virginio Fasan» (ASW) δίνει στο Πολεμικό Ναυτικό ένα πολύτιμο δίδυμο με συμπληρωματικές δυνατότητες.
Οι ελληνικές «προσαρμογές» και ο οπλισμός
Η ελληνική πλευρά δεν βλέπει τις Bergamini ως απλή ενδιάμεση λύση. Ήδη σχεδιάζεται η διαμόρφωση των πλοίων, ώστε να ανταποκρίνονται στις επιχειρησιακές απαιτήσεις του Στόλου.
Μεταξύ των επιλογών που εξετάζονται:
- Η ενσωμάτωση των νέων στρατηγικών πυραύλων ELSA, ώστε να υπάρχει ομοιοτυπία με τις φρεγάτες Belharra.
- Η αξιοποίηση υπαρχόντων αντιπλοϊκών Harpoon από τις φρεγάτες Kortenaer.
- Η μελλοντική προοπτική χρήσης Exocet, ανάλογα με τις εξελίξεις.
- Πλήρης διασύνδεση με τα MH-60R του ΠΝ για επιχειρήσεις ASW.
Αν επιβεβαιωθεί η δυνατότητα ενσωμάτωσης των ELSA, τότε το Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει έναν ομοιογενή στόλο με κορυφαία όπλα μακρού πλήγματος, κάτι που αλλάζει τα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το κόστος και η σύγκριση με τις Belharra
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το κόστος για τις δύο πρώτες Bergamini – χωρίς τον πλήρη οπλισμό τους – θα κυμαίνεται κάτω από 800 εκ.
Στο ποσό περιλαμβάνονται:
- Η εκπαίδευση πληρωμάτων.
- Αναλώσιμα και τεχνική υποστήριξη για τρία χρόνια.
- Επιχειρησιακές προσαρμογές.
Η σχέση κόστους – οφέλους φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή. Με μικρότερο κόστος από μια νέα φρεγάτα, η Ελλάδα αποκτά δύο μονάδες που βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση και μπορούν να υπηρετήσουν για τουλάχιστον δύο δεκαετίες.
Τα επόμενα βήματα
Η διαδικασία που δρομολογείται έχει σαφές χρονοδιάγραμμα:
- Αυτοψία στη «Virginio Fasan», που θα επιβεβαιώσει την εικόνα άριστης κατάστασης.
- Ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων για διαμόρφωση οπλισμού, τεχνική υποστήριξη και κόστος.
- Υπογραφή τελικής συμφωνίας.
- Παράδοση της πρώτης φρεγάτας πριν από το 2029, σε πλήρη συντονισμό με το πρόγραμμα ανανέωσης του Στόλου.
- Ενεργοποίηση της option για τις επιπλέον δύο Bergamini, ώστε να συμπληρωθεί το πακέτο των τεσσάρων.
Η γεωπολιτική διάσταση
Η συμφωνία για τις Bergamini έχει και έντονο γεωπολιτικό αποτύπωμα. Αθήνα και Ρώμη αναβαθμίζουν τη στρατηγική τους συνεργασία, σε μια περίοδο που η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο γεωπολιτικών ανταγωνισμών.
Η συμμετοχή ιταλικών ναυπηγείων σε πιθανές εργασίες υποστήριξης ή ακόμη και συνεργασία με ελληνικά ναυπηγεία ανοίγει νέες προοπτικές για την αμυντική βιομηχανία της χώρας μας.
Ένα Πολεμικό Ναυτικό Νέας Εποχής
Με ορίζοντα το 2030, ο σχεδιασμός για το Πολεμικό Ναυτικό περιλαμβάνει:
- 4 Belharra Standard 2++.
- 2+2 FREMM Bergamini.
- 4 εκσυγχρονισμένες MEKO 200HN.
Πρόκειται για έναν συνδυασμό που δίνει στην Ελλάδα έναν Στόλο με δυνατότητες αεράμυνας περιοχής, ανθυποβρυχιακής κάλυψης, επιφανειακού αγώνα και στρατηγικού πλήγματος. Ένα Στόλο ικανό να προστατεύσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Ιταλοί έχουν δείξει την προθυμία τους να διαθέσουν όχι μόνο τις δύο πρώτες φρεγάτες, αλλά και τις επιπλέον δύο. Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό σχεδιάζει ήδη τη διαμόρφωσή τους, με στόχο την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.
Αν όλα προχωρήσουν όπως έχουν σχεδιαστεί, τότε οι Bergamini θα αποτελέσουν τον τρίτο πυλώνα ισχύος του Στόλου, μαζί με τις Belharra και τις MEKO, οδηγώντας το Πολεμικό Ναυτικό στη Νέα Εποχή του.
