Ξανά αντιμέτωπο με την ανάγκη να καταβάλει αποζημιώσεις σε αναδόχους βρίσκεται το Δημόσιο καθώς η ανάθεση έργων χωρίς την απαιτούμενη ωριμότητα οδηγεί σε καθυστερήσεις, αναθεωρήσεις και τελικά σε πρόσθετο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Βάσει ανακοίνωσης πρόθεσης χρηματοδότησης υπό τον τίτλο «Αποζημιώσεις που προκύπτουν από Συμβάσεις έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών» που υπογράφεται από τον υπουργό Υποδομών, Χρίστο Δήμα, το δημόσιο θα εγγράψει πρόσθετες δαπάνες συνολικού ύψους 525 εκατ. ευρώ, στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΤΠΑ) Υποδομών και Μεταφορών.
- Ξανά αντιμέτωπο με την ανάγκη να καταβάλει αποζημιώσεις σε αναδόχους βρίσκεται το Δημόσιο καθώς η ανάθεση έργων χωρίς την απαιτούμενη ωριμότητα οδηγεί σε καθυστερήσεις, αναθεωρήσεις και τελικά σε πρόσθετο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Ο Τσίπρας εξομολογείται: Όσα έγιναν από το 2015 έως τον Κασσελάκη – Τι λέει για Μέρκελ, Πούτιν, Ομπάμα, Βαρουφάκη
- Οι αρχικοί προϋπολογισμοί των δύο έργων
Το κονδύλι αυτό αναφέρεται σε δύο άξονες προτεραιότητας, τις οδικές και τις υποδομές αερομεταφορών. Από τα 525 εκατ. τα 161,2 εκατ. αφορούν σε αποζημιώσεις για τον Ε65 (αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδος) και τα 363,8 εκατ. ευρώ για τον υπό κατασκευή νέο αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης.
Αναφορικά με το αεροδρόμιο Ηρακλείου έχει προηγηθεί άλλη απόφαση στις αρχές του χρόνου (15.1.25) η οποία υπογράφεται από τον πρώην υπουργό Υποδομών, Χρήστο Σταϊκούρα και τον εκπρόσωπο της εταιρίας Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, με βάση την οποία είχε συμφωνηθεί αποζημίωση ύψους 185 εκατ. ευρώ (το ποσό αυτό περιλαμβάνεται στα 363,8 εκατ.).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Τσίπρας εξομολογείται: Όσα έγιναν από το 2015 έως τον Κασσελάκη – Τι λέει για Μέρκελ, Πούτιν, Ομπάμα, Βαρουφάκη
Σε κάθε περίπτωση οι αποζημιώσεις προβλέπονται στις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί και δεν οφείλονται σε λάθη ή παραλείψεις του αναδόχου.
Στην περίπτωση του νέου αεροδρομίου στην Κρήτη οι αποζημιώσεις δίνονται, σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, για:
- Την απώλεια εσοδών της εταιρείας παραχώρησης και την αποζημίωση του κατασκευαστή λόγω παράτασης κατά δύο έτη του χρόνου κατασκευής του έργου, μετά την προσθήκη επιπλέον τ.μ. (2022), χωρίς να υπάρχει ισόχρονη παράταση της περιόδου εκμετάλλευσης.
- Την πρόβλεψη δαπάνης για κατασκευή σήραγγας 3 χλμ. στην οδό πρόσβασης στο αεροδρόμιο για περιβαλλοντικούς λόγους.
- Για την περίοδο COVID-19 και συγκεκριμένα, για τη μείωση των εσόδων λόγω περιορισμού της επιβατικής κίνησης από το προβλεπόμενο από την Σύμβαση Παραχώρησης τέλος αναχωρούντων στο λειτουργούν αεροδρόμιο Νίκος Καζαντζάκης.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην πρώτη απόφαση στις αρχές του χρόνου, μεταξύ άλλων, οι λόγοι της καταβολής αποζημιώσεων σχετίζονται με τις πρόσθετες ανελαστικές δαπάνες οι οποίες εξαρτώνται από τον χρόνο στον οποίο δημιουργούνται (time related costs) και οφείλονται στην παρακώλυση εκτέλεσης των προγραμματισμένων εργασιών βάσει του χρονοδιαγράμματος λόγω αδυναμίας παράδοσης σε ελεύθερη χρήση του συνόλου του χώρου εκτέλεσης του έργου. Επίσης εδράζεται στην παραδοχή (εκ μέρους του κατασκευαστή) ότι υπέστη πρόσθετες δαπάνες στην προσπάθεια αποκατάστασης των συνεπειών των γεγονότων καθυστέρησης.
Αποζημίωση δίνεται ακόμη για τις πρόσθετες δαπάνες που σχετίζονται με μειωμένη παραγωγικότητα ως αποτέλεσμα της αποδιοργάνωσης και ανάγκης αναδιοργάνωσης των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων του έργου η οποία κρίθηκε αναγκαία λόγω της καθυστερημένης και τμηματικής παράδοσης των απαραίτητων εκτάσεων εκτέλεσης εργασιών, της δέσμευσης εκτάσεων λόγω αρχαιολογικών ερευνών και της καθυστερημένης μετακίνησης των δικτύων των κοινής ωφέλειας.
Οι αρχικοί προϋπολογισμοί των δύο έργων
Υπενθυμίζεται ότι ο αρχικός προϋπολογισμός του νέου αεροδρομίου του Ηρακλείου ήταν στα 625 εκατ. ευρώ (520 εκατ. ευρώ η αρχική σύμβαση, συν 105 εκατ. από την επέκταση των χώρων του αερολιμένα). Η νέα υποδομή υλοποιείται μέσω σύμβασης παραχώρησης (διάρκειας 35 ετών) από την εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, με μετόχους το ελληνικό Δημόσιο (45,9%), τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα (32,46%) και τον ινδικό Όμιλο GMR (21,64%), ενώ κατασκευάζεται από την Τέρνα, τον κατασκευαστικό βραχίονα του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος ο νέος αερολιμένας θα έπρεπε φέτος να τεθεί σε λειτουργία, κάτι που φαίνεται ότι θα συμβεί το 2027, εκτός αν υπάρξουν και άλλες καθυστερήσεις.
Αναφορικά με τον Ε 65 με παραχωρησιούχο τον Όμιλο ΓΕΚ Τέρνα, ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου ήταν περίπου 1,3 δισ. ευρώ. Το διάστημα αυτό ολοκληρώνεται και το τελευταίο τμήμα του που αφορά σε 45,5 χλμ. από την Καλαμπάκα μέχρι τον κόμβο της Εγνατίας Οδού, δυτικά των Γρεβενών, ώστε να δοθεί σε κυκλοφορία ολοκληρωμένος το δεύτερο τρίμηνο του 2026. Η χρηματοδότηση προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑ).
Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών τα 161 εκατ. ευρώ αποτελούν επιπλέον χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ώστε το έργο να περαιωθεί εντός του χρονικού πλαισίου του ΤΑ και να μη χαθούν πόροι.
Να σημειωθεί ότι πρόσφατα το υπουργείο Υποδομών έδωσε το πράσινο φως για τη μετάθεση των ημερομηνιών ολοκλήρωσης και την καταβολή αποζημίωσης στην κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Άκτωρ (Κατασκευαστής και Ιδιώτης Φορέας Σύμπραξης – ΙΦΣ), για το τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) που εκτελείται με τη μέθοδο ΣΔΙΤ αξίας 350 εκατ. ευρώ, εξαιτίας καθυστερήσεων στη φάση ωρίμανσής του.
Το προαναφερόμενο ΣΔΙΤ θα ολοκληρωθεί με καθυστέρηση 498 ημερών (περίπου 16,3 μήνες) σε σχέση με το αρχικό χρονοδιάγραμμα και η ανάδοχος κοινοπραξία θα αποζημιωθεί με 124,523 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ, όπου εφαρμόζεται). Από αυτό το ποσό, 112,323 εκατ. ευρώ αφορούν τον Κατασκευαστή και 12,200 εκατ. ευρώ τον ΙΦΣ.
