Κύπρος και Λίβανος υπέγραψαν σήμερα τη Συμφωνία Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης των δύο χωρών και συμφώνησαν στην προώθηση της διερεύνησης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Λιβάνου με τη δημιουργία τεχνικών ομάδων και διενέργεια μελέτης βιωσιμότητας. Για «ορόσημο στρατηγικής σημασίας», έκανε λόγο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης αναφερόμενος στην συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μετέβηκε σήμερα το πρωί στον Λίβανο, όπου πραγματοποίησε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον ομόλογό του Ζοζέφ Αούν. Ακολούθησε διευρυμένη συνάντηση και στη συνέχεια ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Υπουργός Μεταφορών και Δημοσίων Έργων του Λιβάνου Φαγιέζ Ρασάμνι υπέγραψαν την συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ.
Σε δηλώσεις του μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «είναι με αισθήματα χαράς και περηφάνειας που βρίσκομαι σήμερα στη Βηρυτό. Αισθήματα χαράς, γιατί αυτή είναι η τρίτη επίσκεψη που ανταλλάσσουμε σε λιγότερο από ένα χρόνο, ένα γεγονός που αντανακλά, ανάμεσα σε άλλα, τους στενούς και διαχρονικούς δεσμούς που ενώνουν τις χώρες μας, όπως επίσης και την προσωπική μας φιλία».
Χαρακτήρισε «σημαντικό και ιστορικό λόγο» την παρουσία του στη Βηρυτό για την υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου. «Ένα ορόσημο στρατηγικής σημασίας το οποίο επισφραγίζει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, το επίπεδο των σχέσεών μας», είπε.
Υπογράμμισε ότι με την υπογραφή αυτής της πολύ σημαντικής Συμφωνίας, «στέλνουμε ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα: πως Κύπρος και Λίβανος, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και φυσικά των σχέσεων καλής γειτονίας, συνεχίζουν να επενδύουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αμοιβαίου σεβασμού. Συνεχίζουν να επενδύουν στην προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας, προς όφελος των πολιτών μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής».
Όπως είπε, με τη σημερινή, ιστορική, συμφωνία, «φέρνουμε εις πέρας μια εκκρεμότητα πολλών ετών και κοιτάζουμε πλέον στο μέλλον και στο τι, έχοντας αυτή ως βάση, μπορούν να δημιουργήσουν από κοινού οι χώρες μας».
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον ομόλογό του, καθώς, όπως είπε, η υπογραφή της Συμφωνίας δεν θα ήταν δυνατή «χωρίς τη δική σας πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα, καθώς και τη συμβολή του Πρωθυπουργού Nawaf Salam, της κυβέρνησης, και της πολιτικής ηγεσίας του Λιβάνου».
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων είναι αποτέλεσμα «άοκνης και μεθοδικής εργασίας, σε πνεύμα εμπιστοσύνης και διαφάνειας, των δυο διαπραγματευτικών μας ομάδων» και εξέφρασε εκτίμηση και ευγνωμοσύνη στους επικεφαλής τους, τον Υπουργό Μεταφορών και Δημοσίων Έργων Φαγιέζ Ρασάμνι και τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσο Τζιωνή, ενώ ευχαρίστησε και τα μέλη της Διαπραγματευτικής Ομάδας της Κυπριακής Δημοκρατίας, «που με την τεχνογνωσία και την αφοσίωσή τους, συνέβαλαν στη σημερινή επιτυχία».
Το ιστορικό της συμφωνίας
Σημειώνεται ότι η υπογραφή Συμφωνίας Οριοθέτησης ΑΟΖ κλείνει μια εκκρεμότητα σχεδόν είκοσι ετών.
Όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, η Συμφωνία στηρίζεται στη βάση της Μέσης Γραμμής, η οποία αποτελεί διαχρονική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η αρχική Συμφωνία ΑΟΖ Κύπρου και Λιβάνου υπογράφηκε τον Ιανουάριο του 2007, αλλά δεν επικυρώθηκε από τον Λίβανο λόγω εσωτερικών ζητημάτων. Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ το 2010, η πλευρά του Λιβάνου διατύπωσε ισχυρισμούς περί απώλειας θαλάσσιας έκτασης, οι οποίοι συνδέονταν με τη μεταξύ τους διαφορά. Η διαφορά Λιβάνου και Ισραήλ επιλύθηκε το 2022 μέσω συμφωνίας υπό αμερικανική διαμεσολάβηση, με καθορισμό του πλευρικού θαλάσσιου ορίου τους.
Μετά την εκλογή του Προέδρου Αούν τον Ιανουάριο 2025, οι διαπραγματεύσεις Κύπρου και Λιβάνου επανεκκίνησαν με εντατικό ρυθμό. Τον Σεπτέμβριο του 2025 διεξήχθησαν διαπραγματεύσεις στη Βηρυτό και συμφωνήθηκε αναθεωρημένο κείμενο Συμφωνίας, το οποίο εγκρίθηκε από τα Υπουργικά Συμβούλια Κύπρου και Λιβάνου στις 15 και 23 Οκτωβρίου 2025 αντίστοιχα.
Η Τουρκία διαχρονικά προέβαλλε αντιδράσεις και προχωρούσε σε ενέργειες για αποφυγή υπογραφής αυτής της συμφωνίας. «Οι διαπραγματεύσεις και οι συζητήσεις διεξάχθηκαν εντατικά, διακριτικά και μεθοδικά με στόχο να επιτευχθεί αυτή η ιστορική συμφωνία», αναφέρει πηγή από την Προεδρία.
Η ίδια πηγή σημειώνει ότι η συμφωνία «επιβεβαιώνει τη δυναμική στην Ανατολική Μεσόγειο, με πρωταγωνιστή την Κυπριακή Δημοκρατία ως σταθερό και αξιόπιστο παράγοντα».
«Η υπογραφή της Συμφωνίας αναβαθμίζει ουσιαστικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου επί της ΑΟΖ της, ενισχύει το συνολικό πλαίσιο ενεργειακής ασφάλειας και διασυνδεσιμότητας στην περιοχή και λειτουργεί ως πυλώνας σταθερότητας σε μια περίοδο αυξημένων προκλήσεων. Αποτελεί επίσης ένα ξεκάθαρο πολιτικό μήνυμα για την ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνάπτει συμφωνίες με τους γείτονές της στη βάση του διεθνούς δικαίου και του αμοιβαίου σεβασμού», σημειώνει η ίδια πηγή.
Ανοίγουν οι προοπτικές συνεργασίας σε Ενέργεια και Υποδομές
«Η Συμφωνία που μόλις υπογράψαμε ενισχύει ουσιαστικά τις προοπτικές συνεργασίας σε κρίσιμους τομείς, όπως η Ενέργεια και οι Υποδομές. Παρέχει παράλληλα την αναγκαία νομική και οικονομική βεβαιότητα και ασφάλεια σε δυνητικούς επενδυτές, ενισχύοντας την ίδια στιγμή την προσπάθεια των δύο χωρών για περαιτέρω ανάπτυξη των ενεργειακών μας προγραμμάτων», συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις δηλώσεις του.
Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι η συμφωνία ενισχύει τις προοπτικές ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος των πολιτών, αλλά και την προοπτική της περιοχής να λειτουργήσει ως εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη.
«Πέρα όμως από το ενεργειακό και οικονομικό αποτύπωμα της, πρέπει να υπογραμμίσω και το αδιαμφισβήτητο γεγονός πως τέτοιου είδους συμφωνίες αποτελούν στρατηγικό θεμέλιο περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας σε μια δύσκολη περιοχή με πολλές προκλήσεις. Και σήμερα, με αποφασιστικότητα, με όραμα, με βαθιά πίστη στις δυνατότητες των χωρών μας, και μέσα από μια θετική προσέγγιση, κάνουμε ένα ουσιαστικό βήμα για ένα πιο ασφαλές, μέλλον, για τις χώρες μας και την ευρύτερη περιοχή», υπογράμμισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Κοινό αίτημα προς Παγκόσμια Τράπεζα για μελέτη για ηλεκτρική διασύνδεση
Οι δύο Πρόεδροι χαιρέτισαν, επίσης, τον διάλογο που έχει ήδη ξεκινήσει για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Λιβάνου. Προς αυτή την κατεύθυνση, είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σήμερα «Κύπρος και Λίβανος αποτάθηκαν από κοινού προς την Παγκόσμια Τράπεζα, για ετοιμασία σχετικής μελέτης σκοπιμότητας» για το συγκεκριμένο έργο.
Στήριξη Κύπρου στις σχέσεις Λιβάνου -ΕΕ
Πέραν της υπογραφής της Συμφωνίας και των συζητήσεων για τα ευρύτερα ενεργειακά ζητήματα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι οι δύο ηγέτες είχαν επίσης την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για την περαιτέρω διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας, τις περιφερειακές εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα τις δύο χώρες, τις σχέσεις Λιβάνου-ΕΕ, «τις οποίες η Κύπρος στηρίζει έμπρακτα και ουσιαστικά», όπως είπε, ενώ ενημέρωσε τον κ. Αούν και για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό.
«Φίλε Πρόεδρε, θέλω να επαναλάβω δημόσια, ακόμα μια φορά, πως γνωρίζουμε πολύ καλά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Λίβανος, όπως φυσικά αναγνωρίζουμε και στηρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλλετε από την πρώτη ημέρα της εκλογής σας για αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Χαιρετίζουμε την αποφασιστικότητα και τη συμβολή σας να φέρετε τον Λίβανο και τον λαό του σε μια νέα, σαφώς καλύτερη εποχή. Και σήμερα θέλω να σας διαβεβαιώσω πως η Κυπριακή Δημοκρατία, παραμένει ο πιο σταθερός, αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος του Λιβάνου σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια», είπε
Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι η Κύπρος υποστηρίζει πλήρως την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Λιβάνου. «Προσβλέπουμε στην πλήρη εφαρμογή, από όλα τα μέρη, των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με την UNIFIL. Εξάλλου, ως Κυπριακή Δημοκρατία γνωρίζουμε πολύ καλά πως ένας σταθερός και ισχυρός Λίβανος αποτελεί θεμέλιο για μια ειρηνική και ασφαλή Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή και η Κύπρος στηρίζει τις προσπάθειες για την επίτευξη αυτού του στόχου», σημείωσε.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ανέφερε, και ως το πλησιέστερο Κράτος Μέλος της ΕΕ στην περιοχή, αλλά και ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ σε 40 περίπου μέρες «θα ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τον ρόλο μας ως δίαυλος επικοινωνίας και φορέας ουσιαστικής ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ Λιβάνου και ΕΕ. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτεργάτες στην περιοχή, συμβάλλοντας ενεργά στην εμβάθυνση του στρατηγικού διαλόγου και των κοινών δράσεων», υπογράμμισε.
«Θα χαρώ να σε υποδεχτώ στην Κύπρο και στην τελετή ανάληψης της Προεδρίας στις 7 Ιανουαρίου» και στο Συμβούλιο τον Απρίλιο, πρόσθεσε, που θα συζητήσουμε συγκεκριμένους τομείς, όπως η ενέργεια, και η εκπαίδευση. Θα εργαστούμε, είπε, ώστε να αρχίσει το συντομότερο δυνατόν η έναρξη των συζητήσεων ΕΕ-Λιβάνου για την επίτευξη συμφωνίας.
Κλείνοντας, ο Πρόεδρος τόνισε πως η φιλία Κύπρου και Λιβάνου δεν είναι μόνο ιστορική. «Είναι και μια σχέση στενή, ειλικρινής, δυναμική και εξελισσόμενη, πάνω στην οποία οικοδομούμε το κοινό μας μέλλον. Με τη σημερινή υπογραφή, προσθέτουμε ένα ακόμα λιθαράκι σε αυτή τη μακρά και στρατηγική πορεία συνεργασίας και φιλίας που αντικατοπτρίζει φυσικά και τις στενές σχέσεις των λαών μας», ανέφερε.
