Συνολικά 4,5 ώρες διήρκησαν οι συνομιλίες μεταξύ των Αμερικανών και των Ρώσων ανώτατων αξιωματούχων στο Ριάντ. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βρέθηκε τόσο το Ουκρανικό, όσο και οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας, καθώς η σημερινή συνάντηση άνοιξε τον δρόμο και για μία συνάντηση ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και στον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Σημειωτέον, πάντως, ότι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συνάντηση στη σαουδαραβική πρωτεύουσα, η Μόσχα απέστειλε αυστηρό μήνυμα – ενδεικτικό της σκλήρυνσης των απαιτήσεών της, με την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα να προειδοποιεί ότι δεν είναι αρκετό απλώς η Ουκρανία να μην γίνει δεκτή στο ΝΑΤΟ. Όπως είπε, το ΝΑΤΟ πρέπει να προχωρήσει παραπέρα, αποκηρύσσοντας μια υπόσχεση που έδωσε στη σύνοδο κορυφής στο Βουκουρέστι το 2008, για ένταξη της Ουκρανίας.
“Διαφορετικά, αυτό το πρόβλημα θα συνεχίσει να δηλητηριάζει την ατμόσφαιρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο” υπογράμμισε.
Εν τω μεταξύ, μετά το πέρας της συνάντησης ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο επεσήμανε: “Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι ο μόνος ηγέτης στον κόσμο που μπορεί να το κάνει αυτό, που μπορεί ακόμα και να φέρει κοντά τους ανθρώπους για να αρχίσουν να μιλούν για αυτό με σοβαρό τρόπο, είναι ο πρόεδρος Τραμπ. Το δεύτερο πράγμα που θα έλεγα, είναι ότι για να τελειώσει μια σύγκρουση, όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτή τη σύγκρουση πρέπει να είναι εντάξει με αυτό”.
Όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ συμφωνούν για μία μελλοντική συνεργασία πάνω σε θέματα αμοιβαίου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και ιστορικές οικονομικές – επενδυτικές ευκαιρίες που αναδύονται από τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι δύο πλευρές, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, “συμφώνησαν να διορίσουν ομάδες υψηλού επιπέδου, προκειμένου να αρχίσουν να εργάζονται για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το συντομότερο δυνατό“.
Παράλληλα, συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός διαβουλεύσεων για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας.
Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε μετά το πέρας της συνάντησης, ότι οι συνομιλίες ήταν επιτυχημένες. Όπως τόνισε ο ίδιος, ήταν μία σοβαρή συζήτηση πάνω σε όλα τα ζητήματα.
Όπως σημείωσε, ακόμα, σύμφωνα με το TASS, οι δύο πλευρές συζήτησαν τους όρους μίας συνάντησης μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Πάντως, όπως ανέφερε, είναι απίθανο οι δύο ηγέτες να συναντηθούν εντός της επόμενης εβδομάδας, συμπληρώνοντας ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής συγκεκριμένη ημερομηνία για μία συνάντηση.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας Κίριλ Ντμιτρίεφ, μιλώντας στο Reuters και σε ό,τι αφορά τις σημερινές συνομιλίες, δήλωσε ότι “η ρωσική και η αμερικανική αντιπροσωπεία έχουν αρχίσει να ακούν η μία την άλλη, αλλά είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για συμβιβασμούς”.
“Νομίζω ότι είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για συμβιβασμούς, μπορούμε να πούμε ότι οι πλευρές άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους, άρχισαν να ακούν η μία την άλλη, ξεκίνησαν τον διάλογο” είπε συγκεκριμένα.
Ακόμα, όπως ανέφερε, Ρώσοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν διαφορετικές συζητήσεις για τη μελλοντική οικονομική συνεργασία των δύο πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων ενεργειακών τιμών.
Οι ΗΠΑ εκπροσωπήθηκαν από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Μάικ Βαλτς, τον απεσταλμένο του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ και τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Ο Πούτιν έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ στις συνομιλίες.
Ζαχάροβα: Δεν αρκεί μια απλή άρνηση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ – “Να αποκηρύξει τις υποσχέσεις του Βουκουρεστίου του 2008”
Νωρίτερα, πάντως, και ενώ η ρωσο-αμερικανική συνάντηση στο Ριάν βρισκόταν σε εξέλιξη, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι μη αποδεκτή από τη Μόσχα.
Όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, το ΝΑΤΟ πρέπει να “αποκηρύξει” τις υπόσχεσεις που έδωσε το 2008 για ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία, τονίζοντας ότι μια απλή “άρνηση” ένταξης “δεν είναι αρκετή για τη Ρωσία”.
“Αξίζει να σημειωθεί ότι η άρνηση ένταξης του Κιέβου στο ΝΑΤΟ δεν είναι αρκετή […] Η συμμαχία πρέπει να αποκηρύξει τις υποσχέσεις του Βουκουρεστίου του 2008” σημείωσε η Ζαχάροβα.
Υπενθυμίζεται ότι στη σύνοδο κορυφής στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008, το ΝΑΤΟ δήλωσε ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Γεωργία θα ενταχθούν στην αμυντική συμμαχία, χωρίς ωστόσο να δώσει κατευθυντήριες στις δύο αυτές χώρες.
Προηγουμένως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ανέφερε ότι το θέμα της ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κυρίαρχο δικαίωμά της, συμπληρώνοντας ότι η Ρωσία δεν σκοπεύει να υπαγορεύσει στο Κίεβο πώς θα έπρεπε να προσεγγίσει το ζήτημα.
Όπως ανέφερε, ωστόσο, η θέση της Ρωσίας είναι διαφορετική όσον αφορά στο θέμα ένταξης της Ουκρανίας σε στρατιωτικές συμμαχίες.
Σε ελάφρυνση των κυρώσεων αποσκοπεί η Ρωσία
Και καθώς το θέμα λαμβάνει διάφορες διαστάσεις, δεν αποκλείεται η Ρωσία να θέλει να χρησιμοποιήσει τις συζητήσεις με τις ΗΠΑ για το Ουκρανικό, ως “μέσο επιρροής”, προκειμένου να πιέσει για ελάφρυνση των κυρώσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κίριλ Ντμιτρίεφ και στενός φίλος της κόρης του Πούτιν – ο οποίος έχει διαδραματίσει κομβικό ρόλο στις επαφές της Ρωσίας με διεθνείς επενδυτές – πραγματοποίησε ξεχωριστές συζητήσεις στο Ριάντ.
“Οι αμερικανικές μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες τα πήγαν πολύ καλά στη Ρωσία” σημείωσε ο Ντμίτριεφ, πριν την έναρξη των συνομιλιών. “Πιστεύουμε ότι, κάποια στιγμή, θα επιστρέψουν. Γιατί να χάσουν τις ευκαιρίες που έχει δώσει η Ρωσία για πρόσβαση στους φυσικούς της πόρους;” διερωτήθηκε.
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Θέλουμε να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ για την Ουκρανία
Την πρόθεση της Ευρώπης να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, εξέφρασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τον απεσταλμένο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ.
“Θέλουμε να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ για να προσφέρουμε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία” αναφέρει η ίδια σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X μετά τη συνάντησή της με τον Κιθ Κέλογκ στις Βρυξέλλες.
“Οικονομικά και στρατιωτικά, η Ευρώπη έχει φέρει περισσότερα στο τραπέζι από οποιονδήποτε άλλον. Και θα προχωρήσουμε” σημειώνει.
Το γραφείο της Φον ντερ Λάιεν ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης “επανέλαβε ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, υποστηριζόμενη από ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας”.
Βρετανός υπ. Άμυνας: Μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να εμποδίσουν τον Πούτιν να επιτεθεί ξανά
“Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή απειλής και αυτό απαιτεί μια νέα εποχή για την άμυνα” διεμήνυσε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι.
Στη διάρκεια ομιλίας τους στο Institute for Government στο Λονδίνο, προειδοποίησε ότι “οι αποφάσεις που λαμβάνουμε αυτή τη στιγμή, τις επόμενες εβδομάδες, δεν θα καθορίσουν μόνο την έκβαση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, αλλά την ασφάλεια του κόσμου μας για τις επόμενες γενιές”.
“Χρειαζόμαστε μια εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία που να είναι ικανή να πραγματοποιήσει αυτό που ο Τραμπ έχει υποσχεθεί και λέει ότι θέλει, που είναι μια διαρκής ειρήνη, η οποία απαιτεί τον τερματισμό της ρωσικής επίθεσης και όχι επανάληψη αυτής στο μέλλον.
“Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την εγγύηση” ανέφερε ακόμα, επισημαίνοντας παράλληλα ότι “μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να παράσχουν την αποτροπή έναντι του Πούτιν, εμποδίζοντάς τον να επιτεθεί ξανά”.
Αναβρασμός στην Ευρώπη με το βλέμμα στο Ριάντ
Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν στο Ριάντ προκειμένου να συζητήσουν γύρω από το πώς θα τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, με το Κίεβο να μην συμμετέχει στη συζήτηση, και ενώ οι Ευρωπαίοι καλούνται να λάβουν αποφάσεις ως προς τη στάση που θα τηρήσουν μπροστά στις τελευταίες εξελίξεις.
Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία διαμηνύει ότι δεν μπορεί να συναφθεί ειρηνευτική συμφωνία για λογαριασμό της. “Εμείς, ως κυρίαρχη χώρα, απλά δεν θα είμαστε σε θέση να δεχτούμε καμία συμφωνία χωρίς εμάς” δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα. Αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, έχοντας παραμεριστεί από τις σημερινές διαπραγματεύσεις, ζητούν επίσης έναν ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Οι συνομιλίες στο Ριάντ αποτελούν συνέχεια της τηλεφωνικής επαφής του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, την περασμένη εβδομάδα, στο οποίο ο πρώτος αντέστρεψε βασικές θέσεις των ΗΠΑ για τη σύγκρουση.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε την 90λεπτη συνομιλία της περασμένης εβδομάδας με τον Πούτιν “ιδιαίτερα παραγωγική” και είπε ότι πιθανότατα οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία. Ήταν η πρώτη δημόσια ανακοινωθείσα επαφή μεταξύ του Ρώσου ηγέτη και ενός προέδρου των ΗΠΑ από τότε που ο Πούτιν διέταξε την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Τραμπ εγκατέλειψε την πολιτική του προκατόχου του, Τζο Μπάιντεν, να αρνείται να συνεργαστεί με τη Ρωσία χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου και αντέστρεψε τις μακροχρόνιες θέσεις των ΗΠΑ που υποστηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Μετά από μια ευρωπαϊκή κατακραυγή ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία προχωρούσαν χωρίς καμία εκπροσώπηση από την Ουκρανία, οι ΗΠΑ διευκρίνισαν ότι επρόκειτο για διερευνητικές συνομιλίες και όχι για την έναρξη γενικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου που κατέστρεψε την Ουκρανία.
Ο Ρούμπιο και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν πει ότι η Ουκρανία θα ήταν μέρος οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης για την επίλυση της σύγκρουσης. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν συγκλονιστεί από την ταχύτητα της ώθησης του Τραμπ για έναρξη συνομιλιών με τον Πούτιν, ειδικά μετά την αποδοκιμασία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την Παρασκευή, στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου.
Αφού φιλοξένησε μια μίνι σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων συμμάχων στο Παρίσι τη Δευτέρα για να συζητηθεί η Ουκρανία και οι τρόποι ενίσχυσης των αμυντικών δαπανών, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι μίλησε με τον Τραμπ και στη συνέχεια με τον Ζελένσκι.
“Αναζητούμε μια ισχυρή και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία”, είπε ο Μακρόν σε ανάρτησή του στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης X. “Για να το πετύχει αυτό, η Ρωσία πρέπει να τερματίσει την επιθετικότητά της και αυτό πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας για τους Ουκρανούς”.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει δηλώσει ότι είναι αντίθετη στην ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων ως μέρος οποιουδήποτε πακέτου ασφαλείας για το Κίεβο, το οποίο ασκεί πρόσθετη πίεση στην Ευρώπη να ενισχύσει τις αμυντικές της δαπάνες και να ενισχύσει τις στρατιωτικές της ικανότητες.
Οι συνομιλίες στο Παρίσι αποκάλυψαν τις ευρωπαϊκές διαιρέσεις σχετικά με την πορεία προς τα εμπρός. Την ώρα που ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι έτοιμος να αναπτύξει ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία εάν χρειαστεί μαζί με άλλες χώρες, ο ομόλογός του της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ απέρριψε την επιλογή.
“Αν δεν μπορώ να υπερασπιστώ τον εαυτό μου – αυτό είπα στους συναδέλφους μου σήμερα – εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αμυνθεί, πώς μπορούμε να παρέχουμε εγγυήσεις σε άλλους;”, είπε ο Τουσκ στους δημοσιογράφους. “Αυτές θα ήταν εγγυήσεις κενές νοήματος”.
