Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε αλλαγές στο αρχικό της σχέδιο για την επιβολή λιμενικών τελών σε πλοία που ναυπηγούνται ή έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα. Οι νέες προτάσεις θεωρούνται λιγότερο επιθετικές, αλλά εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχίες στον ναυτιλιακό κόσμο.
Τι αλλάζει στη νέα πρόταση
Η πιο σημαντική τροποποίηση αφορά τη μείωση των προτεινόμενων τελών για πλοία κινεζικής ναυπήγησης και εκμετάλλευσης. Αυτή η αλλαγή εκτιμάται ότι μειώνει τον κίνδυνο συμφόρησης στα λιμάνια των ΗΠΑ και τον περιορισμό των προσεγγίσεων από κινεζικά πλοία, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση των ναύλων.
Συγκεκριμένα:
- Πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης θα χρεώνονται από $50/τόνο το 2025, με σταδιακή αύξηση στα $140/τόνο ως το 2028.
- Πλοία κινεζικής κατασκευής (ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας) θα υπόκεινται σε ελαφρύτερα τέλη, ξεκινώντας από $18/τόνο, φτάνοντας στα $33/τόνο.
- Εναλλακτικά, προβλέπονται χρεώσεις ανά κοντέινερ, που θα αυξηθούν από $120 στα $250.
Το σύστημα αποφεύγει τη συλλογική τιμωρία στόλων, χρεώνοντας πλοία ατομικά, κάτι που θεωρείται μια μερική υποχώρηση από την αρχική, αυστηρότερη πρόταση.
Περίοδος χάριτος και απόψεις από τη βιομηχανία
Η πρόταση συνοδεύεται από περίοδο χάριτος 180 ημερών, δίνοντας στους μεταφορείς χρόνο να προσαρμόσουν τα δρομολόγια και τις στρατηγικές τους.
Σύμφωνα με τη ναυτιλιακή αναλύτρια Emily Stausbøll της Xeneta, οι αλλαγές είναι καλοδεχούμενες από τον κλάδο, καθώς η αρχική πρόταση είχε προκαλέσει έντονη κριτική. Τονίζει, ωστόσο, ότι παρά τη μετριοπαθέστερη προσέγγιση, το κόστος για τους κινεζικούς στόλους παραμένει υψηλό – ειδικά για τα μεγαλύτερα πλοία.
Πιο ήπια, αλλά όχι αμελητέα επίπτωση
Αναλυτές επισημαίνουν πως, αν και η τροποποιημένη πρόταση είναι πιο ισορροπημένη, δεν αποτελεί μεγάλη νίκη για τη βιομηχανία των θαλάσσιων μεταφορών. Τα τέλη προστίθενται στις υπάρχουσες πιέσεις που προκαλούν οι δασμοί, και δημιουργούν επιπλέον αβεβαιότητα σε μια ήδη ευμετάβλητη αγορά.
Το σχέδιο στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ–Κίνας
Η οριστικοποίηση των τελών την περασμένη Πέμπτη έρχεται ως συνέχεια του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Τα νέα μέτρα στοχεύουν τόσο σε πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας, όσο και σε πλοία κινεζικής ναυπήγησης, με στόχο τη σταδιακή αποδυνάμωση της εξάρτησης από το κινεζικό ναυπηγικό τομέα.
Η εφαρμογή θα ξεκινήσει σε δύο φάσεις:
- Η πρώτη φάση αφορά τα εμπορευματοκιβώτια και τα πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων, ξεκινώντας σε 180 ημέρες.
- Η δεύτερη φάση, για πλοία LNG ξένης ναυπήγησης, θα τεθεί σε εφαρμογή σε τρία χρόνια.
Στήριξη από τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ
Η πρόταση έτυχε θερμής υποδοχής από συνδικάτα όπως οι United Steelworkers και η International Association of Machinists and Aerospace Workers. Οι εκπρόσωποί τους τόνισαν ότι τα μέτρα αυτά αποτελούν βήμα για την αναζωογόνηση της εγχώριας ναυπηγικής και την ενίσχυση της απασχόλησης στον τομέα.
Περιορισμένο άμεσο αντίκτυπο, αλλά μελλοντικός επανασχεδιασμός του στόλου
Η Xclusiv σημειώνει ότι τα νέα μέτρα αναμένεται να επηρεάσουν λιγότερο από το 10% των φορτίων ξηρού χύδην και μόλις το 5% των προσεγγίσεων με δεξαμενόπλοια. Ωστόσο, η έλλειψη σαφήνειας στον τρόπο εφαρμογής των τελών δημιουργεί αβεβαιότητα.
Η πιθανή αύξηση του κόστους για τα κινεζικά πλοία ίσως οδηγήσει σε αναδιοργάνωση στόλων, νέες κοινοπραξίες και διαφορετικές στρατηγικές συμμόρφωσης, ώστε να περιοριστεί ο αντίκτυπος.
