Ο βρυχηθμός του Ζαμβέζη είναι εκκωφαντικός, καθώς εκατομμύρια γαλόνια νερού πέφτουν πάνω σε βράχους και στην συνέχεια σκάνε σε καταρράκτες. Υπάρχει όμως και ένας άλλος ήχος που διαπερνά τα δέντρα των δασών της Ζάμπια – το ανεπανάληπτο υψίσυχνο βουητό ενός ορυχείου bitcoin.
«Είναι ο ήχος του χρήματος!» λέει χαμογελώντας ο Φίλιπ Γουόλτον, καθώς επιθεωρεί το κοντέινερ με τους 120 υπολογιστές που διεκπεραιώνουν επιμελώς τους πολύπλοκους υπολογισμούς επαλήθευσης των συναλλαγών bitcoin. Σε αντάλλαγμα ανταμείβονται αυτόματα με bitcoin από το δίκτυο.
Πρόκειται για το πιο παράξενο ορυχείο bitcoin, στο βορειοδυτικότερο άκρο της Ζάμπια, κοντά στα σύνορα με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Κέρδη αλλά και προσφορά
Νερό και ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός συνήθως δεν συνδυάζονται, αλλά είναι ακριβώς η εγγύτητα στο ποτάμι που έχει προσελκύσει τους bitcoiners.
Η ιστορία μας λέει ότι χωρίς κίνητρα ή κανόνες, η εξόρυξη bitcoin σε κλίμακα μπορεί να ασκήσει πίεση στα δημόσια δίκτυα ενέργειας.
Στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για ένα σπάνιο παράδειγμα μιας αμφιλεγόμενης βιομηχανίας, που δημιουργεί πολλά περισσότερα από απλά ψηφιακά νομίσματα.
Φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, το αρχικό κίνητρο
Το ορυχείο του Φίλιπ είναι συνδεδεμένο απευθείας με έναν υδροηλεκτρικό σταθμό που διοχετεύει μέρος του ποταμού Ζαμβέζη σε τεράστιες τουρμπίνες για τη συνεχή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Το πιο σημαντικό για την εξόρυξη bitcoin, είναι ότι είναι φθηνή.
Τόσο φθηνή, που η εταιρεία Gridless του Φίλιπ με έδρα την Κένυα θεώρησε επιχειρηματικά λογικό να διασχίσει το με το container της γεμάτο με ευαίσθητους υπολογιστές εξόρυξης bitcoin, κακοτράχαλους στενούς δρόμους 14 ώρες από την πλησιέστερη μεγάλη πόλη για να εγκατασταθεί εδώ.
5 δολάρια κέρδος από κάθε μηχάνημα
Κάθε μηχάνημα αποφέρει κέρδος περίπου 5 δολάρια (3,90 λίρες) την ημέρα. Περισσότερα αν η τιμή των νομισμάτων είναι υψηλή, λιγότερα αν πέσει.
Περιστασιακά ο Φίλιπ ρίχνει μια ματιά στο έξυπνο ρολόι του – η οθόνη δείχνει τη συνεχώς μεταβαλλόμενη τεθλασμένη γραμμή της αξίας του bitcoin σε δολάρια.
Αυτή τη στιγμή είναι περίπου 80.000 δολάρια το νόμισμα, αλλά ο Φίλιπ λέει ότι μπορούν να βγάλουν κέρδος ακόμη και όταν η αξία του bitcoin πέφτει σε χαμηλά επίπεδα, χάρη στη φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.
Πώς έδωσαν ανάσα στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο
«Αναγνωρίσαμε ότι για να επιτύχουμε καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα έπρεπε να συνεργαστούμε με την εταιρεία ενέργειας και να τους δώσουμε μερίδιο εσόδων» λέει ο Φίλιπ.
Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Zengamina είναι τεράστιος, αλλά τεχνικά είναι ένα μίνι δίκτυο – μια αυτόνομη νησίδα ενέργειας για την τοπική κοινότητα.
Χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 χάρη στα 3 εκατομμύρια δολάρια που συγκεντρώθηκαν από φιλανθρωπικές δωρεές.
Το διοικεί, ο Βρετανο-Ζαμπιανός Ντάνιελ Ρέα, που προέρχεται από οικογένεια ιεραποστόλων.
Τώρα παρέχει ρεύμα για περίπου 15.000 ανθρώπους στην τοπική κοινωνία.
Το να επιτραπεί στους bitcoiners να εγκατασταθούν εδώ, ήταν καθοριστικό για την επιχείρηση.
«Χανόταν» ενέργεια
«Κάθε μέρα σπαταλούσαμε πάνω από τη μισή ενέργεια που μπορούσαμε να παράγουμε, πράγμα που σήμαινε ότι δεν κερδίζαμε ώστε να καλύψουμε τα λειτουργικά μας έξοδα. Χρειαζόμασταν έναν μεγάλο χρήστη ενέργειας . Κι εκεί ήρθε η συνεργασία με την Gridless που άλλαξε τα δεδομένα», λέει ο Ντάνιελ.
Το 30% των εσόδων
Το ορυχείο bitcoin αντιπροσωπεύει τώρα περίπου το 30% των εσόδων του εργοστασίου, επιτρέποντάς τους να κρατούν τις τιμές χαμηλά για την τοπική κοινωνία.
Πλέον, η Zengamina Hydro έχει εξασφαλίσει μια μεγάλη επένδυση που θα τη βοηθήσει να επεκταθεί σε περισσότερα χωριά και να συνδεθεί με το εθνικό δίκτυο.
Σύντομα η πλεονάζουσα ενέργεια που συγκέντρωνε το ορυχείο θα πωλείται στο εθνικό δίκτυο και η εξόρυξη bitcoin δεν θα είναι πλέον κερδοφόρα.
Μπορούν εύκολα να μετακομίσουν
Ο Φίλιπ και η ομάδα του δεν μεμψιμοιρούν. Θα έχουν ζήσει μερικά καλά χρόνια εδώ. Βοήθησαν τη Zengamina. Και έβγαλαν ένα συμπαθητικό κέρδος, σε bitcoin φυσικά.
Η εταιρεία λέει ότι υπάρχουν πολλά μέρη με τη λεγόμενη αδρανή ενέργεια, δίπλα στα οποία μπορούν να τοποθετήσουν το ορυχείο bitcoin τους.
Η Gridless έχει εντοπίσει ήδη έξι τέτοιες τοποθεσίες σε τρεις διαφορετικές αφρικανικές χώρες.
Στόχος, ιδιόκτητα υδροηλεκτρικά εργοστάσια
Αλλά η Gridless σχεδιάζει τώρα μια φιλόδοξη επόμενη κίνηση – να κατασκευάσει τα δικά της υδροηλεκτρικά εργοστάσια από το μηδέν για να εξορύξει bitcoin και να φέρει ηλεκτρική ενέργεια σε αγροτικές περιοχές.
Η συνιδρύτρια της εταιρείας Τζάνετ Μάινγκι λέει ότι η εταιρεία εργάζεται για τη συγκέντρωση δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων για το έργο.
Επικεντρώνονται στα λεγόμενα run-of-river υδροηλεκτρικά μοντέλα, όπως στο Zengamina καθώς η ήπειρος έχει άφθονο «ανεκμετάλλευτο υδροηλεκτρικό δυναμικό» λέει.
