Οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο αναζητούν προστασία από τον ξέφρενο καταιγισμό δασμών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, κάνοντας σχέδια για το χειρότερο σενάριο, αν και λόγω των ανατροπών και των εξαιρέσεων αναζητούν απεγνωσμένα σαφήνεια για το τι τελικά θα ισχύσει.
Η κατασκευάστρια του Ozempic, Novo Nordisk, σχεδιάζει να παράγει περισσότερα από τα φάρμακά της για την αμερικανική αγορά στη χώρα. Η Boeing διατρέχει τον κίνδυνο μιας μπλοκαρισμένης αλυσίδας εφοδιασμού και υψηλότερο κόστος αεροσκαφών που ίσως δεν μπορέσει να μετακυλήσει. Η κινεζική διαδικτυακή εταιρεία λιανικής Shein προσφέρει κίνητρα στους κορυφαίους προμηθευτές ενδυμάτων της για να δημιουργήσουν νέα παραγωγική ικανότητα στο Βιετνάμ.
Στα γραφεία διοίκησης των εταιρειών, τα στελέχη υπολογίζουν το πιθανό κόστος των δασμών, την επίδρασή τους στις πωλήσεις, τα κέρδη και τα μερίδια αγοράς. Πολλές εταιρείες δημιουργούν «ομάδες εργασίας για τους δασμούς» καθώς επιδιώκουν να μετριάσουν τον πλήγμα από τα μέτρα.
Τις πρώτες εβδομάδες της θητείας του ο Τραμπ επέβαλε δασμούς σε εισαγωγές αγαθών αξίας περίπου 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα — υπετριπλάσια από τα 380 δισεκατομμύρια δολάρια κινεζικών εμπορευμάτων που επλήγησαν με τέτοιους φόρους κατά την πρώτη της θητεία, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Tax Foundation.
Αργότερα ανέβαλλε και μείωσε αυτές τις απειλές προς τον Καναδά και το Μεξικό. Αλλά οι προσπάθειές της να αναδιαμορφώσει την οικονομία των ΗΠΑ έχουν ταράξει τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Έχουν επίσης αφήσει πολλές εταιρείες, από τις αυτοκινητοβιομηχανίες Stellantis NV και Volkswagen AG έως τις φαρμακευτικές εταιρείες Sandoz Group AG και Eli Lilly & Co. και τις εταιρείες λιανικής πώλησης Walmart, Target και Temu να αγωνίζονται να επεξεργαστούν τις επιπτώσεις και να βρουν μια απάντηση.
Η σύγχυση οφείλεται εν μέρει στο πόσο άρρηκτα συνυφασμένο έχει γίνει το παγκόσμιο εμπόριο τις τελευταίες δεκαετίες, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη της έκβασης τέτοιων μέτρων, σύμφωνα με τον Florent Menegaux, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας ελαστικών Michelin.
«Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, οι μηχανισμοί είναι πολύ περίπλοκοι. Αν αρχίσεις να βάζεις δασμούς, γίνεται πολύ, πολύ λεπτό να καταλάβεις ποιες θα είναι οι συνέπειες», δήλωσε σε συνέντευξή του, σημειώνοντας για παράδειγμα ότι για ένα όχημα που συναρμολογείται στις ΗΠΑ, τα εξαρτήματα μπορούν να περάσουν τα σύνορα 53 φορές – καθιστώντας τους δασμούς έναν λογιστικό εφιάλτη.
Μετακύλιση του κόστους στους καταναλωτές
Ενώ οι εταιρείες εξακολουθούν να εξετάζουν τις συνεχώς μεταβαλλόμενες δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, δημιουργούνται κάποιες γενικές τάσεις. Για παράδειγμα οι ευρωπαϊκές εταιρείες ανταλλακτικών αυτοκινήτων Continental AG, Schaeffler AG και Valeo SE, λένε ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να μετακυλίσουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές.
«Για εμάς είναι ξεκάθαρο: Δεν μπορούμε να αντέξουμε πρόσθετους δασμούς και ενημερώνουμε τους πελάτες μας σχετικά με αυτό», δήλωσε ο οικονομικός διευθυντής της Continental, Olaf Schick, σε συνέντευξή του. Η γερμανική εταιρεία διαθέτει 20 εργοστάσια στο Μεξικό και πέρυσι πραγματοποίησε το ένα πέμπτο των πωλήσεων του ομίλου της στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση Τραμπ στοιχηματίζει ότι οι δασμοί μπορούν να αναδιαμορφώσουν την οικονομία των ΗΠΑ, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις που πωλούν σε πελάτες στη χώρα να κατασκευάζουν τα προϊόντα τους σε τοπικό επίπεδο. Ενώ εταιρείες από την κατασκευάστρια ελαστικών Pirelli & C SpA και τον φαρμακευτικό κολοσσό Eli Lilly είναι μεταξύ πολλών που έχουν δεσμευτεί να αυξήσουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ, βιομηχανικοί όμιλοι προειδοποιούν ότι τέτοια σχέδια θα μπορούσαν να διαρκέσουν πολύ καιρό.
«Ένα εργοστάσιο ελαστικών δεν είναι ένα απλό εργοστάσιο συναρμολόγησης», δήλωσε ο Menegaux της Michelin. «Η ελάχιστη επένδυση για ένα εργοστάσιο ελαστικών είναι 600 εκατομμύρια δολάρια. Αν προχωρήσετε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, χρειάζονται τρία χρόνια μέχρι να μπορέσετε να παράγετε το πρώτο ελαστικό». Βραχυπρόθεσμα, η εταιρεία δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αυξήσει τις τιμές, είπε.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες
Δεν θα μπορέσουν όλες οι εταιρείες να μετακυλήσουν το υψηλότερο κόστος. Η Stellantis και η Volkswagen θα μπορούσαν να δουν τους δασμούς στα οχήματα που εισάγουν από το Μεξικό και τον Καναδά να “σβήνουν” 5,21 δισ. ευρώ από τα κέρδη τους φέτος, εκτιμά το Bloomberg Intelligence. Η S&P υποβάθμισε αυτό το μήνα το χρέος της Stellantis, επικαλούμενη τις πιθανές επιπτώσεις.
Ο ιδιοκτήτης των εμπορικών σημάτων Jeep, Ram, Chrysler και Dodge μπορεί να εισάγει φέτος περίπου 417.000 οχήματα στις ΗΠΑ από τις δύο χώρες, σύμφωνα με τον ανώτερο αναλυτή βιομηχανίας της BI, Michael Dean, ο οποίος λέει ότι ο έντονος ανταγωνισμός και η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σημαίνουν ότι έχει «περιορισμένα περιθώρια να μετακυλήσει αυτό το πρόσθετο κόστος στους αγοραστές».
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες μπορεί τελικά να αντιμετωπίσουν και περισσότερες εισφορές στις εισαγωγές τους από την Ευρώπη. Ο Τραμπ έχει απειλήσει με δασμούς 25% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα αυτοκίνητα και η γεωργία έχουν χαρακτηριστεί ως κλάδοι ιδιαίτερης ανησυχίας.
Αν συμβεί αυτό, αυτό καθιστά «πιο δύσκολη την κατάσταση για εμάς, επειδή εισάγουμε πολλά αυτοκίνητα στις ΗΠΑ από την Ευρώπη», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Volvo Car AB, Τζιμ Ρόουαν. «Οπότε τότε πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε την κατασκευή περισσότερων αυτοκινήτων στις ΗΠΑ. Έχουμε παραγωγική ικανότητα στο Τσάρλεστον. Έτσι θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό».
Για την Boeing, ενώ οι δασμοί θα αυξήσουν το κόστος για εξαρτήματα όπως το σύστημα προσγείωσης που αγοράζει από τον Καναδά, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι η προμήθεια εξαρτημάτων θα γίνει δύσκολη. Ο διευθύνων σύμβουλος Kelly Ortberg δήλωσε στους εργαζομένους κατά τη διάρκεια ομιλίας σε ολόκληρη την εταιρεία ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να μετατραπούν σε «ζήτημα συνέχισης του εφοδιασμού».
Εταιρίες λιανικής πώλησης
Η διατήρηση της ομαλής ροής των προμηθειών προκαλεί επίσης ανησυχία στις αμερικανικές εταιρείες λιανικής πώλησης, όπως η Target και η Walmart, που προμηθεύονται τα προϊόντα τους από χώρες όπως η Κίνα. Αναμένουν πιθανές αυξήσεις τιμών, παρόλο που δεν είναι ακόμη σίγουροι για το τι θα επιφέρουν οι δασμοί.
«Ανάλογα με το επίπεδο των δασμών, θα πρέπει να προχωρήσουμε με κάποιο σχέδιο δράσης», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Target Μπράιαν Κορνέλ στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα.
Η Walmart έχει ζητήσει από ορισμένους Κινέζους προμηθευτές να μειώσουν τις τιμές τους έως και 10% ανά γύρο δασμών, ζητώντας τους ουσιαστικά να βοηθήσουν να επωμιστούν το κόστος των δασμών του Τραμπ. Αυτό δημιουργεί ανησυχία σε ορισμένους προμηθευτές, που ήδη εργάζονται με λεπτά περιθώρια κέρδους, και έχει προκαλέσει την οργή της κινεζικής κυβέρνησης.
Ο γίγαντας των διαδικτυακών πωλήσεων Temu έφτασε στο σημείο να κάνει τροποποιήσεις στο επιχειρηματικό του μοντέλο, παραιτούμενος από τον ουσιαστικό έλεγχο των κινεζικών προμηθειών του ενόψει των νέων δασμών. Με τον κίνδυνο να ανεβάσει τις τιμές στην οικονομική εφαρμογή αγορών, η εταιρεία ζητά από τα εργοστάσια να στέλνουν τα δικά τους προϊόντα χύμα σε αμερικανικές αποθήκες, υιοθετώντας αυτό που αποκαλεί «πλαίσιο ημι-επιμέλειας», δηλαδή θα διαχειρίζεται μόνο την ηλεκτρονική αγορά.
Ορισμένες εταιρείες, όπως η ελβετική Galderma Group AG -παραγωγός της δημοφιλούς κρέμας δέρματος Cetaphil- αναζητούν άλλες αγορές για να αντισταθμίσουν ορισμένες από τις επιπτώσεις των δασμών.
«Έχουμε πάντα την ευκαιρία να μεταφέρουμε τις πωλήσεις στις διεθνείς αγορές όπου έχουμε πολύ, πολύ μεγάλη πρόοδο», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Flemming Ornskov σε συνέντευξή του.
Αλλά αυτό μπορεί να είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει. Οι ΗΠΑ αποτελούν περίπου το 40% των πωλήσεων της Galderma.
Φαρμακοβιομηχανίες
Για τις φαρμακοβιομηχανίες, ο αντίκτυπος θα εξαρτηθεί από το αν στοχοποιείται το πραγματικό προϊόν ή το δραστικό φαρμακευτικό συστατικό, δήλωσαν στελέχη του κλάδου. Εάν πρόκειται για το δεύτερο, πολλές από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες θα πληγούν, δεδομένου ότι το βασικό αυτό συστατικό παράγεται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα και την Ινδία, είπαν.
Η Sandoz, η οποία παράγει γενόσημα φάρμακα σε μεγάλο βαθμό εκτός των ΗΠΑ, δήλωσε ότι είναι απίθανο να αυξήσει την παραγωγή στη χώρα, εκτός εάν υπάρξουν θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο αγοράς των φαρμάκων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι τιμές των φαρμάκων της θα αυξηθούν.
«Βραχυπρόθεσμα, νομίζω ότι θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αστάθεια στην πρόσβαση των ασθενών», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ελβετικής εταιρείας, Ρίτσαρντ Σέινορ, σε συνέντευξή του. Μεσοπρόθεσμα, οι αυξήσεις των τιμών θα μετακυλιστούν στους πληρωτές και τελικά στους ασθενείς, είπε.
Η Eli Lilly, εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι θα δαπανήσει τουλάχιστον 27 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή τεσσάρων εργοστασίων παραγωγής στις ΗΠΑ που θα τεθούν σε λειτουργία εντός της επόμενης πενταετίας, τρία από τα οποία θα παράγουν δραστικά συστατικά.
Από την πλευρά της, η Pfizer Inc. είναι πιο ευάλωτη στους δασμούς στην ΕΕ, όπου η φαρμακοβιομηχανία διαθέτει εργοστάσια παραγωγής, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Άλμπερτ Μπουρλά. Η εταιρεία διαθέτει τουλάχιστον 10 εργοστάσια σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
«Περιμένουμε να δούμε πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτό», δήλωσε το στέλεχος.
