Η αύξηση του πληθωρισμού στο 2,5% τον Μάιο σε σχέση με το 2% που ήταν ένα μήνα νωρίτερα, λόγω των συνεχιζόμενων ανατιμήσεων σε υπηρεσίες και τρόφιμα, φέρνει ξανά σε πρώτο πλάνο, το περιβάλλον ακρίβειας για τα ελληνικά νοικοκυριά μέσα στο καλοκαίρι.
Η εξέλιξη αυτή, έρχεται παρά τα αναχώματα που έχει θέσει κυρίως το αρμόδιο υπουργείο ανάπτυξης (καλάθια αγορών, πλαφόν στο ποσοστό κέρδους) προκειμένου να ανασχέσει τα κύματα ανατιμήσεων, τα οποία ειδικά στα τρόφιμα έφεραν τις τιμές, σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Η βασική ανησυχία των συναρμόδιων υπουργείων εθνικής οικονομίας και ανάπτυξης, εντοπίζεται στις αυξήσεις κατά 2,6%, τις οποίες καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ για τον Μάιο στα τρόφιμα. Το επίπεδο αυτής της αύξησης, είναι ελάχιστα υψηλότερο από τις αντίστοιχες αυξήσεις που κατέγραφε η Στατιστική, ένα χρόνο νωρίτερα το Μάιο του 2024. Μπορεί οι ανατιμήσεις αυτές να είναι ηπιότερες από αυτές που καταγράφονταν τοπ 2023 και πολύ περισσότερο το 2022, αλλά λειτουργούν σωρευτικά, σε ήδη υψηλές τιμές τροφίμων.
Επίσης, μετά τις αυξήσεις κατά 1,7 %, που κατέγραφε τον Απρίλιο η ΕΛΣΤΑΤ, μπορεί κανείς να πει ότι συνιστούν αλλαγή της γενικότερης τάσης για το κλάδο, προμηνύοντας ανατιμήσεις και για τους επόμενους μήνες του καλοκαιριού. Τούτο δε, τόσο στα βιομηχανοποιημένα, όσο στα εποχικά τρόφιμα, αφού τον Μάιο είχαμε αύξηση και τα νωπά φρούτα (13,2%) αλλά και στα λαχανικά κατά 4,2%. Δεν είναι τυχαίο ότι για τον Μάιο, οι μόνες μειώσεις που καταγράφονται είναι στην τιμή του ελαιόλαδου (για συγκυριακούς λόγους) και στις σάλτσες και τα καρυκεύματα.
Οι τιμές της ενέργειας
Αυτό συμβαίνει, παρά το γεγονός ότι οι τιμές της ενέργειας, συνεχίζουν να λειτουργούν μειωτικά για τον πληθωρισμό, καθώς η αύξηση κατά 18% στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος και 11,1% στο φυσικό αέριο υπεραντισταθμίζονται από τη μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης κατά 12,9% και των τιμών των υγρών καυσίμων κατά 10,2%. Η μειωτική επίδραση της ενέργειας στον πληθωρισμό αναμένεται να συνεχιστεί, όσο οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου βρίσκονται σε τροχιά πτωτική, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης αλλά και της πρόσφατης απόφασης του ΟΠΕΚ να κινηθεί φαινομενικά κόντρα στο ρεύμα και να αποφασίσει αύξηση της παραγωγής του.
Γιατί επιμένουν οι υπηρεσίες
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα για ον ελληνικό πληθωρισμό, είναι οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες, κατά 5,3% δηλαδή σε επίπεδο υπερδιπλάσιο από το μέσο πληθωρισμό. Το κακό είναι ότι όσες από τις υπηρεσίες είναι ‘καθημερινής χρήσης” συνεχίζουν να αυξάνουν τις τιμές τους ανεξάρτητα από τις συνθήκες της αγοράς. Για παράδειγμα, η αύξηση στα ενοίκια κατά 10,9% είναι αποτέλεσμα της περιορισμένης προσφοράς στέγης, αλλά παρόλα αυτά συμπαρασύρουν σε αυξήσεις την επισκευή και τη συντήρηση κατοικίας αφού μέρος της “χρηματοδοτείται” από το “εξοικονομώ” το “ανακαινίζω το σπίτι μου” και άλλα παρόμοια προγράμματα, τα οποία “τρέχουν” αυτόν τον καιρό.
Τα εισιτήρια των ακτοπλοϊκών εταιριών, αυξήθηκαν σε σχέση με πέρσι λόγω της ανάγκης εφαρμογής της οδηγίας της ΕΕ, για χρήση ακριβότερων “οικολογικών” καυσίμων. Ο λόγος για τον οποίο η ΕΛΣΤΑΤ δεν αναγράφει μεταβολή στις τιμές, είναι ότι φέτος, τα εισιτήρια θα έπρεπε κανονικά να μειωθούν λόγω της διεθνούς τιμής του πετρελαίου. Ωστόσο, παραμένουν στο ύψος τους (αλλά τουλάχιστον δεν αυξάνονται), λόγω της αλλαγής των καυσίμων και η μεταβολή εμφανίζεται μηδενική.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις που καταγράφονται στα καταλύματα (5,5%), στο πακέτο των διακοπών (8,5%) και την εστίαση (6,4%), είναι λίγο έως πολύ αναμενόμενες, λόγω και της επίσημης έναρξης της θερινής περιόδου.
