Η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας βρίσκεται μπροστά σε μια κομβική στιγμή, σύμφωνα με νέα μελέτη της Aurora Energy Research. Η μελέτη αναλύει τις πιθανές εξελίξεις στην αγορά φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη δύο βασικούς παράγοντες: την ενδεχόμενη επιστροφή των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών και τη νέα δασμολογική πολιτική που προωθεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Στο βασικό σενάριο, αν οι ρωσικές ροές φυσικού αερίου επιστρέψουν στα προπολεμικά επίπεδα, οι τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 7% μακροπρόθεσμα. Η μεγαλύτερη αποκλιμάκωση προβλέπεται για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Σλοβακία, η Αυστρία και η Τσεχία, που πριν την κρίση εξαρτώνταν σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο. Σε αυτές τις αγορές, οι τιμές θα μπορούσαν να πέσουν έως και 10%.
Αντίθετα, χώρες όπως η Γερμανία, που έχουν επενδύσει στη διαφοροποίηση των πηγών και στην υποδοχή LNG, θα δουν μικρότερη μείωση. Η επάνοδος του ρωσικού αερίου θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για LNG κατά 5 έως 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως. Η γενική εκτίμηση είναι ότι το LNG θα χάσει σημαντικό μερίδιο από την ευρωπαϊκή αγορά, αν οι ρωσικοί αγωγοί ενεργοποιηθούν ξανά.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η επίδραση θα είναι περιορισμένη. Η χώρα έχει καταφέρει σημαντική ενεργειακή διαφοροποίηση, βασιζόμενη στο LNG και στις διασυνδέσεις με τη Βουλγαρία και τη Ρεβυθούσα. Όπως εξηγεί ο Πάνος Κεφάλας, επικεφαλής έρευνας της Aurora για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η μείωση στις τιμές αερίου στην Ελλάδα θα είναι μικρότερη του 1% και κυρίως έμμεση, λόγω γενικότερης πίεσης στις ευρωπαϊκές αγορές. Αντιθέτως, γειτονικές χώρες, όπως η Σερβία, η Ουγγαρία και η Βόρεια Μακεδονία, με υψηλή εξάρτηση από ρωσικούς αγωγούς, θα δουν σημαντικότερες μειώσεις στις τιμές.
Η μελέτη εξετάζει και ένα δεύτερο, εξίσου κρίσιμο σενάριο: τις οικονομικές επιπτώσεις από τους δασμούς που σχεδιάζει ο Ντόναλντ Τραμπ. Αν εφαρμοστούν πλήρως οι προτάσεις του μετά τη λήξη της περιόδου χάριτος των 90 ημερών, η αμερικανική οικονομία εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερη κατά 500 δισεκατομμύρια δολάρια το 2040, με μείωση του ΑΕΠ κατά 1,7% μεταξύ 2030 και 2040. Το Μεξικό και ο Καναδάς επίσης θα επηρεαστούν αρνητικά, με εκτιμώμενες επιβραδύνσεις της ανάπτυξης κατά 4% και 2% αντίστοιχα.
Ωστόσο, υπάρχει και ένα πιθανό όφελος για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν καταφέρει να αποφύγει τα πιο αυστηρά μέτρα, ίσως μπορέσει να καλύψει μέρος του εμπορικού κενού που θα αφήσει η Αμερική στις σχέσεις της με την Κίνα. Η Aurora τονίζει ότι, παρότι αυτό το ενδεχόμενο δημιουργεί ευκαιρίες για κάποιες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, το συνολικό περιβάλλον θα παραμείνει αβέβαιο και εύθραυστο.
Η εικόνα που προκύπτει από τη μελέτη είναι σύνθετη: η πιθανή επιστροφή του ρωσικού φυσικού αερίου και οι διεθνείς εμπορικές εντάσεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο, γεμάτο προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Για την Ευρώπη —και ειδικά για χώρες με σταθερή στρατηγική ενεργειακής διαφοροποίησης, όπως η Ελλάδα— το κλειδί είναι η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα στο μεταβαλλόμενο ενεργειακό περιβάλλον.
