Μια νέα απαίτηση από τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται να δημιουργήσει εντάσεις με την Αίγυπτο και τον Παναμά. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ζητά να επιτρέπεται η δωρεάν διέλευση όλων των αμερικανικών πλοίων –πολεμικών και εμπορικών– από τις Διώρυγες του Παναμά και του Σουέζ.
Όπως δήλωσε μέσω του κοινωνικού του δικτύου Truth Social: «Τα αμερικανικά πλοία θα πρέπει να διέρχονται χωρίς χρέωση. Αυτά τα κανάλια δεν θα υπήρχαν χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ο Τραμπ έχει ήδη αναθέσει στον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, να ασχοληθεί άμεσα με το ζήτημα.
Πριν την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ είχε εκφράσει επανειλημμένα την πρόθεσή του οι ΗΠΑ να αποκτήσουν αυξημένο έλεγχο στη Διώρυγα του Παναμά. Πρόσφατα, κατάφερε να εξασφαλίσει σημαντική παραχώρηση από τον Παναμά, με στόχο την ενίσχυση της αμερικανικής επιρροής στη στρατηγική αυτή πλωτή οδό.
Η νέα συμφωνία επιτρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταστήσουν στρατεύματα γύρω από το κανάλι. Επίσης, ΗΠΑ και Παναμάς έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να καταλήξουν σε συμφωνία για την ελεύθερη και προτεραιότητα διέλευση αμερικανικών πολεμικών πλοίων.
Ο πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, θεωρείται συντηρητικός και φιλικός προς τις επιχειρήσεις, έχοντας δώσει σαφές στίγμα για την πρόθεσή του να διατηρήσει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην περιοχή δημιουργεί πρόσθετο κίνητρο για την Ουάσινγκτον να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Κεντρική Αμερική.
Η Ιστορία της Διώρυγας του Παναμά
Η Διώρυγα του Παναμά αποτελεί κρίσιμη ναυτιλιακή δίοδο, μειώνοντας τη θαλάσσια απόσταση μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού. Κατασκευάστηκε από τις ΗΠΑ και τέθηκε σε λειτουργία το 1914. Ο τότε πρόεδρος Τέντι Ρούσβελτ τη χαρακτήρισε ως έναν από τους άθλους για τους οποίους οι Αμερικανοί μπορούν να υπερηφανεύονται.
Μέχρι το 1999, η διώρυγα παρέμεινε υπό αμερικανικό έλεγχο. Εκείνη τη χρονιά μεταβιβάστηκε στον Παναμά, σύμφωνα με συμφωνία του 1977 που υπέγραψε ο τότε πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ.
Η τεχνητή αυτή πλωτή οδός έχει μήκος 82 χιλιόμετρα, περιλαμβάνει υδατοφράκτες και δεξαμενές, και εξοικονομεί στα πλοία πάνω από 11.000 χιλιόμετρα, αποφεύγοντας τον περίπλου της Νότιας Αμερικής μέσω του Ακρωτηρίου Χορν. Σήμερα, περίπου το 40% των εμπορευματοκιβωτίων που εισάγονται ή εξάγονται από τις ΗΠΑ περνούν από εκεί, ενώ συνολικά διέρχεται το 5% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.
Κύριοι χρήστες της διώρυγας είναι οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη: οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Η Διώρυγα του Σουέζ και η Παγκόσμια Σημασία της
Η Διώρυγα του Σουέζ ενώνει τη Μεσόγειο Θάλασσα με την Ερυθρά Θάλασσα και μειώνει θεαματικά τον χρόνο μεταφοράς αγαθών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς διαδρόμους διεθνώς.
Η κατασκευή της ξεκίνησε το 1859, με πρωτοβουλία του Γάλλου διπλωμάτη και μηχανικού Φερδινάνδου ντε Λεσέψ. Ολοκληρώθηκε το 1869, έπειτα από δέκα χρόνια έντονων και σκληρών εργασιών στις οποίες συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες Αιγύπτιοι εργάτες.
Από το 1956, η διώρυγα βρίσκεται υπό αιγυπτιακό έλεγχο. Μέσω αυτής διέρχεται περίπου το 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Ωστόσο, η κίνηση έχει μειωθεί το τελευταίο διάστημα λόγω των επιθέσεων από αντάρτες Χούθι σε πλοία στην περιοχή – επιθέσεις που παρουσιάζονται ως «ένδειξη αλληλεγγύης» προς τον παλαιστινιακό λαό στον πόλεμο της Γάζας.
Η διεθνής κοινότητα, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, έχει αναλάβει στρατιωτικές πρωτοβουλίες για την προστασία της ναυσιπλοΐας στην περιοχή. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η μείωση της κυκλοφορίας έχει οδηγήσει σε σοβαρή απώλεια εσόδων για την Αίγυπτο, η οποία αντιμετωπίζει πλέον μια από τις πιο έντονες οικονομικές κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας της.
