Η Ελλάδα, λόγω της εντυπωσιακής διείσδυσης του συστήματος IRIS, είναι σήμερα μία από τις χώρες της Ευρωζώνης με τον υψηλότερο βαθμό υιοθέτησης των άμεσων πληρωμών. Ένα 100% ελληνικό σύστημα πληρωμών, δείχνει το δρόμο για το πώς η Ευρώπη μπορεί να αποκτήσει στρατηγική αυτονομία και στις υπηρεσίες πληρωμών και στη χρηματοοικονομική τεχνολογία – το λεγόμενο fintech.
Αυτό επισήμανε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, στο 9ο Συνέδριο Payments 360, σημειώνοντας ότι οι άμεσες πληρωμές είναι σήμερα το 25% του συνόλου, ξεκάθαρα πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, όπου οι άμεσες πληρωμές αντιπροσωπεύουν το 20,9%. «Συνήθως λέμε ότι η Ελλάδα υστερεί σε θέματα που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες. Στις άμεσες πληρωμές η Ελλάδα είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αυτό είναι μια επιτυχία για την οποία όλοι πρέπει να είμαστε υπερήφανοι», προσέθεσε.
«Δύο περίπου χρόνια πριν, όταν βρέθηκα στη θέση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η κατάσταση που συνάντησα ήταν πολύ διαφορετική», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης. «Από τη μία πλευρά, υπήρχε έντονη κριτική προς τις τράπεζες για το ύψος των προμηθειών που επέβαλλαν στις κάθε είδους συναλλαγές και άλλες υπηρεσίες τους. Μια κριτική που έφτανε και στο ότι οι τράπεζες ”τρώνε τα χρήματα του κόσμου”. Από την άλλη πλευρά, η ΔΙΑΣ είχε αναπτύξει το IRIS που έδινε τη δυνατότητα για μεταφορές χρημάτων έως 500 ευρώ ανά ημέρα, χωρίς καμία προμήθεια – ή με ελάχιστο κόστος για τις επιχειρήσεις. Το οποίο, όμως, βρισκόταν σε νηπιακό στάδιο ανάπτυξης».
Τα μέτρα που ελήφθησαν τότε για την ενθάρρυνση της χρήσης του συστήματος και την υποχρέωση των επαγγελματιών να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS από φυσικά πρόσωπα οδήγησαν γρήγορα σε εντυπωσιακά αποτελέσματα: σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία για το 2024, το IRIS χρησιμοποιείται από 3,8 εκατομμύρια πολίτες και 565.000 εγγεγραμμένους επαγγελματίες. Παράλληλα οι συναλλαγές IRIS μεταξύ φυσικών προσώπων αυξήθηκαν κατά 142,4% σε σχέση με το 2023, και οι πληρωμές προς ελεύθερους επαγγελματίες κατά 844%! Ενώ η υπηρεσία IRIS Commerce έχει πλέον 8.000 εγγεγραμμένα e-shops, και διπλασίασε τον όγκο της, φθάνοντας τα 7,3 εκατ. συναλλαγές.
Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ιδιαίτερα δύο στοιχεία:
* Το 65% των χρηστών της υπηρεσίας πληρωμών IRIS ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 18-35 ετών. «Μια ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης από τη νέα γενιά προς το IRIS και τη δυνατότητα που παρέχει για άμεσες πληρωμές χωρίς καμία επιβάρυνση», ανέφερε.
* Οι πληρωμές μέσω του IRIS προς τους ελεύθερους επαγγελματίες δεκαπλασιάστηκαν μεταξύ 2023 και 2024, ενώ μεταξύ του πρώτου πεντάμηνου του 2024 και αυτού του 2025 πενταπλασιάστηκαν.
Και συνέχισε επισημαίνοντας ότι τα βήματα που ακολουθούν είναι η επέκταση του συστήματος στο σύνολο των επιχειρήσεων έως τις 31 Οκτωβρίου 2025 και ο διπλασιασμός του ανώτατου ορίου συναλλαγών μέσω IRIS, από τα 500 στα 1.000 ευρώ την ημέρα, που πρόκειται να υλοποιηθεί έως το τέλος Ιουνίου.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ανέφερε ότι η προώθηση του συστήματος IRIS είναι μόνο ένα μέρος της στρατηγικής που εφαρμόζει η Κυβέρνηση για ένα χρηματοοικονομικό σύστημα χωρίς αποκλεισμούς. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει τις εξής τέσσερις παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν από το 2023 έως σήμερα:
1. Διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την προώθηση της φορολογικής συμμόρφωσης. «Ένα εγχείρημα που προχωρήσαμε με επιμονή, ενώ ελάχιστοι πίστευαν ότι θα έχει θετική κατάληξη. Η προώθηση των διασυνδέσεων, μαζί με τη μεγαλύτερη διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την εφαρμογή του My Data, συνέβαλαν σε επιπλέον φορολογικά έσοδα της τάξεως των 2 δισ. ευρώ χωρίς αύξηση των φορολογικών συντελεστών».
2. Δυνατότητα παροχής και από μη-τραπεζικά ιδρύματα στεγαστικών δανείων αρχικά και επιχειρηματικών δανείων στη συνέχεια, ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να προσφέρονται περισσότερες επιλογές σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
3. Μείωση ή κατάργηση από τις αρχές του 2025 έξι βασικών τραπεζικών προμηθειών για καθημερινές συναλλαγές όπως η πληρωμή λογαριασμών και οφειλών, η ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος, η φόρτιση έως 100 ευρώ προπληρωμένων καρτών, το ανώτατο όριο χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή και λήψη χρημάτων για ποσά έως 5.000 ευρώ ημερησίως.
4. Δόθηκε η δυνατότητα οι πολίτες να ενημερώνονται και να συγκρίνουν επιτόκια και προμήθειες, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τον ανταγωνισμό. Λειτουργεί ήδη, γι’ αυτό τον λόγο, ειδική ιστοσελίδα στην Τράπεζα της Ελλάδος.
«Βρισκόμαστε σήμερα», κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης, «σε ένα νέο, πολύ διαφορετικό τοπίο. Με συναλλαγές πιο απλές, πιο σύγχρονες, πιο γρήγορες και πιο ασφαλείς. Όμως οι προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται. Οι τεχνολογίες τρέχουν. Η οικονομία μεταλλάσσεται. Το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται μπροστά σε νέες προτεραιότητες. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι, λοιπόν, συνεχώς για νέες προσαρμογές. Και επειδή γνωρίζω τη ΔΙΑΣ Α.Ε, θεωρώ βέβαιο πως το σημερινό συνέδριο θα συμβάλει ουσιαστικά σε αυτή την πορεία, φέρνοντας στο προσκήνιο νέες ιδέες, νέες λύσεις, νέες προτάσεις χρήσιμες για την οικονομία και την κοινωνία».
