Την έντονη ανησυχία της ότι το σχέδιο απανθρακοποίησης που προωθεί ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός και θα τεθεί σε ψηφοφορία την ερχόμενη Πέμπτη, όπως είναι σήμερα, δεν θα είναι εφικτό να πετύχει τους στόχους του, εκφράζει η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, κα. Μελίνα Τραυλού.
Σε μεγάλη συνέντευξη της στους Lloyd’s List και στον δημοσιογράφο Nigel Lawry, η κα Τραυλού, η οποία εκπροσωπεί την μεγαλύτερη Εθνική Ένωση Εφοπλιστών στον κόσμο, αν και δεν απορρίπτει το σχέδιο του ΙΜΟ, υπογραμμίζει: «Η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα έχει μια διαχρονική δέσμευση για την απανθρακοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο ίσων όρων ανταγωνισμού. Σε καιρούς προκλήσεων και αλλαγών, είναι η ενότητά μας – το κοινό μας όραμα – που μας έχει κρατήσει μπροστά. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, δεν μπορώ παρά να νιώθω βαθιά ανησυχία και αβεβαιότητα για το αν οι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την απανθρακοποίηση έως το 2050 και η πορεία που έχει επιλεγεί προς αυτούς είναι πραγματικά εφικτοί. Ολόκληρη η ναυτιλιακή βιομηχανία βιώνει το ίδιο αυξανόμενο αίσθημα αγωνίας και αμφιβολίας. Πιστεύω ότι αυτό θα πρέπει να απασχολήσει και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ακόμη και σε αυτό το καθυστερημένο στάδιο».
Ο απόλυτος αιφνιδιασμός
Η πρόεδρος της Ε.Ε.Ε μάλιστα επιβεβαιώνοντας τα ρεπορτάζ της «Ν» που έκαναν λόγο για «άδειασμα» της πρότασης του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και συμβιβαστική συμφωνία με την Κίνα της τελευταίας στιγμής, τονίζει: «Κατά την τελευταία δεκαετία, ο κλάδος προσπαθούσε, σε συνεργασία με τον IMO, να βρει μια βιώσιμη λύση για όλα τα τμήματα της ναυτιλιακής βιομηχανίας», ανέφερε η κα Τραυλού, και προσέθεσε: «Αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο, γιατί διαφορετικοί τομείς έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και αυτό που ταιριάζει σε έναν δεν ταιριάζει κατ’ ανάγκη σε άλλον. Ωστόσο, ο κλάδος κατάφερε να καταλήξει σε μια πολύ πρακτική και βιώσιμη κοινά αποδεκτή πρόταση». Σύμφωνα με αυτήν την πρακτική οι πλοιοκτήτες γνώριζαν ότι «αν έκαιγες περισσότερο και εξέπεμπες περισσότερο, πλήρωνες περισσότερο, ενώ αν κατανάλωνες καύσιμο χαμηλότερου άνθρακα, πλήρωνες λιγότερο».
Ωστόσο, προσέθεσε: «Κυριολεκτικά μέσα σε μία μόνο συνεδρίαση, ξαφνικά είχαμε κάτι εντελώς διαφορετικό – κάτι που δεν είναι κατάλληλο για τον σκοπό του, δεν είναι πρακτικό και πιθανότατα δεν μπορεί να εφαρμοστεί, δεδομένου ότι καύσιμα που συμμορφώνονται με το πλαίσιο δεν είναι και δεν θα είναι διαθέσιμα στο προβλέψιμο μέλλον. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα έναν συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής που μας εξέπληξε όλους, και πρέπει να παραδεχτούμε ότι χρειάζεται πολλή βελτίωση για να γίνει βιώσιμος».
Τα ερωτηματικά
Η κα. Τραυλού έθεσε μια σειρά προβληματισμών επισημαίνοντας: «Ως κλάδος, η εμπειρία και η γνώση μας έχουν σε μεγάλο βαθμό αγνοηθεί και είναι σαφές ότι η πολιτική έχει επηρεάσει πολύ περισσότερο τη διαδικασία. Για να είμαι σαφής, η ΕΕΕ υπήρξε πάντοτε ένθερμος υποστηρικτής του IMO. Παραμένουμε σταθεροί υποστηρικτές της παγκόσμιας ρύθμισης. Η ναυτιλιακή βιομηχανία είναι παγκόσμια και μπορεί να λειτουργήσει μόνο με παγκόσμιες λύσεις».
Η κα. Τραυλού πιστεύει ότι η ψηφοφορία για το πλαίσιο απανθρακοποίησης –και ό,τι ακολουθήσει– θα αποτελέσει υπαρξιακή στιγμή για τον Οργανισμό.
«Φυσικά, αυτό αφορά και την αξιοπιστία του IMO», είπε. «Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντικό να διατηρήσουμε την πίστη μας στον IMO αυτή την κρίσιμη στιγμή, αλλά και ο ίδιος ο IMO θα πρέπει να δείξει πολύ μεγαλύτερη κατανόηση για τη βιομηχανία που ρυθμίζει».
Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη δυσαρέσκεια μεταξύ των πλοιοκτητών, καθώς η γνήσια πρόθεση του κλάδου να συμβάλει στην απανθρακοποίηση έχει υποσκελιστεί από ενεργειακές πολιτικές – με τις πετρελαιοπαραγωγές και αεριοπαραγωγές χώρες από τη μία πλευρά και τις χώρες παραγωγής βιοκαυσίμων με υψηλές φιλοδοξίες από την άλλη.
«Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, ό,τι έγινε έγινε», δήλωσε. «Το θέμα είναι να βρούμε έναν τρόπο να προχωρήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη βιομηχανία και το περιβάλλον».
Σύμφωνα με όσα επεσήμανε η κα. Τραυλού στους Lloyd’s List:
- «Η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας θα εξαρτηθεί από φορείς εκτός του κλάδου, τους οποίους ο IMO δεν ρυθμίζει. Η δραστηριότητά μας δεν πρέπει να εξαρτάται από την παραγωγή ή το εμπόριο καυσίμων. Είμαστε πλοιοκτήτες, διαχειριστές και ναυτιλιακοί επιχειρηματίες – αυτό είναι το αντικείμενό μας».
- Η ένσταση ότι η ναυτιλία καλείται να επωμιστεί δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο των παγκόσμιων εκπομπών υποστηρίζεται από πολλές αδυναμίες του προτεινόμενου κανονισμού.
- Ένα από τα κύρια ζητήματα είναι ότι, εκτός από το γεγονός πως οι μετρήσεις της έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG fuel intensity – GFI) είναι μη ρεαλιστικές. Οι εκπομπές υπολογίζονται με βάση τον κύκλο “well-to-wake”, οπότε ουσιαστικά κινδυνεύουμε να τιμωρηθούμε από τη στιγμή της παραγωγής του καυσίμου. Θα πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι μόνο από τη στιγμή που το καύσιμο βρίσκεται στις δεξαμενές του πλοίου και για ό,τι εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα».
- Άλλες μορφές διπλής καταμέτρησης ή υπερβολικής επιβάρυνσης βρίσκονται επίσης ψηλά στις ανησυχίες της ΕΕΕ, είπε, ξεκινώντας από την ανάγκη να αποσυρθεί κάθε εθνική και περιφερειακή νομοθεσία για τις ναυτιλιακές εκπομπές, εφόσον υιοθετηθεί το πλαίσιο.
- Ο κίνδυνος αποσπασματικής παγκόσμιας εφαρμογής και ο κίνδυνος κανονιστικών επικαλύψεων και διπλών πληρωμών για τις ίδιες εκπομπές παραμένει πολύ υψηλός. Δεν έχουμε ακόμη διαβεβαιώσεις.
- Λόγω της απουσίας εναλλακτικών πράσινων καυσίμων, οι ποινές στην πράξη αποτελούν απλώς έναν φόρο, χωρίς άμεσο περιβαλλοντικό όφελος. Ταυτόχρονα, η εφαρμογή του Πλαισίου Καθαρών Μηδενικών Εκπομπών θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή και γραφειοκρατική, και το βάρος θα πέσει κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις».
- Σύμφωνα με την κα Τραυλού, το πλαίσιο επίσης «αδικεί αδικαιολόγητα τα δοκιμασμένα, ασφαλή και άμεσα διαθέσιμα μεταβατικά καύσιμα, όπως το LNG, που προσφέρουν άμεση μείωση εκπομπών. Τουλάχιστον, καλούμε τις κυβερνήσεις-μέλη του IMO να εξετάσουν μια ρεαλιστική αναθεώρηση του κανονιστικού πλαισίου κατά την έναρξη ισχύος του.
- Ο κλάδος μας υπήρξε πολύ δραστήριος σε νέες επενδύσεις για την μείωση των εκπομπών. Μόνο μέσω επενδύσεων και νέων τεχνολογιών, το μερίδιο της διεθνούς ναυτιλίας στις παγκόσμιες εκπομπές έχει παραμείνει σταθερό και χαμηλό, στο 1,6%, ενώ το θαλάσσιο εμπόριο από το 2008 έχει αυξηθεί κατά 62%.
- Τι γίνεται όμως με τον υφιστάμενο στόλο, που σήμερα αριθμεί 69.000 πλοία ανοικτής θαλάσσης; Για αυτά απαιτούνται κατάλληλα ρυθμισμένα βιοκαύσιμα και τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα, που είναι σήμερα οι μόνες διαθέσιμες επιλογές. Χρειάζεται ένα σαφώς καθορισμένο σύστημα ανταμοιβών και κινήτρων για να επιβραβεύονται οι πρωτοπόροι που χρησιμοποιούν νέα καύσιμα και τεχνολογίες».
- Η ΕΕΕ χαιρετίζει επίσης πρόταση που έχει υποβληθεί από ομάδα κρατών για τη δημιουργία νέας υποεπιτροπής που θα αναπτύξει τις κατευθυντήριες γραμμές εφαρμογής μετά την υιοθέτηση του πλαισίου. «Ελπίζουμε ότι αυτή η υποεπιτροπή θα ενσωματώσει όλη την εμπειρία και την ανεκτίμητη τεχνική γνώση που είναι απολύτως απαραίτητη για την ανάπτυξη της διαδικασίας εφαρμογής», δήλωσε η κα Τραυλού. «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία να περισώσουμε κάποια κομμάτια. Ως κλάδος, έχουμε πολλά να προσφέρουμε σε ό,τι αφορά τη γνώση και την κατανόηση των προκλήσεων, και πρέπει να ακουστούμε».
