Ο Μαρκ Τέιτουμ δεν μασά τα λόγια του. Μιλώντας στο συνέδριο Dealmakers του Sports Business Journal στη Νέα Υόρκη, ο αναπληρωτής κομισάριος του NBA επιβεβαίωσε ότι η διαδικασία για την απόκτηση των franchises του NBA Europe θα ανοίξει στο πρώτο τρίμηνο του 2026, με στόχο η λίγκα να κάνει τζάμπολ τον Οκτώβριο του 2027. Τα ποσά που «παίζουν» δεν θυμίζουν σε τίποτα την παραδοσιακή ευρωπαϊκή λογική.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που επεξεργάζονται οι επενδυτικές τράπεζες Raine Group και JP Morgan, το τίμημα για μια θέση στο NBA Europe αναμένεται να κυμανθεί από 500 εκατ. μέχρι 1 δισ. δολάρια, δηλαδή περίπου από 435 έως 870 εκατ. ευρώ με βάση τη σημερινή ισοτιμία.
Πέρα από το «εισιτήριο» εισόδου, οι ενδιαφερόμενοι –είτε πρόκειται για μεγιστάνες, είτε για funds, είτε για κρατικά επενδυτικά ταμεία– θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και για υποδομές. Ο Τέιτουμ ξεκαθάρισε ότι οι νέες ομάδες θα χρειαστούν σύγχρονα γήπεδα, με world–class προδιαγραφές, γιατί ο στόχος είναι να χτιστεί ένα προϊόν που θα πουλιέται παγκοσμίως, όχι απλώς ένα ακόμη ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.
Κρίσιμη προϋπόθεση, όπως υπογράμμισε, είναι και η εφαρμογή αυστηρού salary cap, ώστε να διασφαλιστεί ανταγωνιστική ισορροπία και μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα. Χωρίς cap, δεν υπάρχει NBA – και το μήνυμα αυτό στέλνεται εξαρχής στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Μπάγερν
Για πρώτη φορά, κορυφαίο στέλεχος του NBA κατονόμασε δημοσίως κλαμπ που βρίσκονται στο τραπέζι. Ο Τέιτουμ μίλησε για Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα και Μπάγερν Μονάχου ως χαρακτηριστικά παραδείγματα ομάδων με τις οποίες γίνονται συζητήσεις για τη συμμετοχή τους στην εκκίνηση της διοργάνωσης, τονίζοντας ότι ο Άνταμ Σίλβερ είχε ήδη συνάντηση με τη Ρεάλ μέσα στο καλοκαίρι.
Το αφήγημα του NBA είναι ξεκάθαρο: «Σχεδόν σαν το Champions League του μπάσκετ στην Ευρώπη. Ονόματα όπως Ρεάλ, Μπάρτσα, Μάντσεστερ Σίτι, Παρί Σεν Ζερμέν, Μίλαν να παίζουν μπάσκετ», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Τέιτουμ. Για το ΝΒΑ, αυτό δεν είναι μόνο «premium» live αθλητικό περιεχόμενο για την Ευρώπη, αλλά και asset με αξία σε Ασία και Βόρεια Αμερική, καθώς πρόκειται για brands με τεράστια παγκόσμια απήχηση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η «βόμβα» του προέδρου της ιταλικής ομοσπονδίας, Τζιάνι Πετρούτσι, που αποκάλυψε ότι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έχει ήδη πει «ναι» στο project NBA Europe. Η είδηση, που επιβεβαιώθηκε ως εκτίμηση και από διεθνή ρεπορτάζ, δείχνει πώς ένα ποδοσφαιρικό brand–κολοσσός βλέπει στο μπάσκετ μια νέα αγορά για διαφοροποίηση εσόδων και αξιοποίηση του ονόματός του σε μια βιομηχανία 50 δισ. δολαρίων, όπου το ευρωπαϊκό μπάσκετ αξίζει σήμερα μόλις περίπου 200 εκατ. δολάρια.
Δομή 16 ομάδων και «γέφυρα» με τις αγορές
Το βασικό πλάνο που ξεδιπλώνεται προβλέπει μια λίγκα 16 ομάδων, με 10 έως 12 να είναι μόνιμα μέλη και τις υπόλοιπες να προκύπτουν από διαδικασία πρόκρισης, πιθανότατα μέσω του Basketball Champions League ή αντίστοιχης διαδρομής υπό την ομπρέλα της FIBA.
Ο Τέιτουμ μίλησε για ένα «bridge year» το 2027–28, πριν από την πλήρη ανάπτυξη του πρωταθλήματος τη σεζόν 2028–29, ώστε να δοθεί χρόνος στις ομάδες να προσαρμοστούν σε φόρμουλα που θα συνδυάζει το μοντέλο franchise με στοιχείο ανόδου–καθόδου μέσω προκρίσεων. Στρατηγικός στόχος είναι να μην μείνουν εκτός οι παραδοσιακές μπασκετικές αγορές: «Αν είσαι στη Λιθουανία, στη Σερβία, στην Κροατία, θέλουμε κάθε ομάδα να έχει την ευκαιρία να παίξει στην κορυφαία λίγκα», είπε χαρακτηριστικά.
Το προφίλ του προϊόντος είναι επίσης απολύτως καθορισμένο: το NBA Europe φιλοδοξεί να είναι η δεύτερη καλύτερη λίγκα στον κόσμο. «Αν το NBA είναι οι παίκτες 1 έως 450, το NBA Europe θα είναι οι παίκτες 451 έως 900», είπε ο Τέιτουμ, θέλοντας να τονίσει ότι μιλάμε για elite επίπεδο, όχι για «δευτεράντζες».
Ο ευρωπαϊκός χάρτης εξουσίας
Η είσοδος του NBA στο ευρωπαϊκό club μπάσκετ δεν γίνεται σε κενό. Υπάρχει η EuroLeague, με την οποία ο Τέιτουμ ουσιαστικά παίζει ένα σύνθετο νομικό και πολιτικό παιχνίδι. Υπογράμμισε ότι, σύμφωνα με τη δική του πληροφόρηση, οι άδειες αρκετών ομάδων με την EuroLeague λήγουν στο τέλος της σεζόν 2025–26 και ότι «αρκετές ομάδες δεν έχουν υπογράψει» τις σχετικές συμφωνίες, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις δημόσιες τοποθετήσεις του Παούλιους Μοτεγιούνας περί «δέσμευσης έως το 2035–36».
Είναι σαφές ότι το NBA ποντάρει στις αντιφάσεις και τις αδυναμίες του υπάρχοντος ευρωπαϊκού μοντέλου. Για την FIBA, η συνεργασία με το NBA σε ένα νέο top–tier πρωτάθλημα στην Ευρώπη είναι ευκαιρία να αποδυναμωθεί η EuroLeague και να δημιουργηθεί μια ιεραρχία με NBA Europe στην κορυφή και το Basketball Champions League ως «δεύτερη κατηγορία».
Για τα ευρωπαϊκά κλαμπ, το δίλημμα είναι σκληρά οικονομικό: παραμένουν σε ένα κλειστό ιδιωτικό πρωτάθλημα με περιορισμένη εμπορική δυναμική ή πληρώνουν –και πληρώνονται– για να μπουν στη βιτρίνα του NBA.
Η θέση της Ελλάδας στο νέο μπασκετικό σύμπαν
Στο παζλ των χωρών που θα φιλοξενήσουν μόνιμα franchises, ο Τέιτουμ έχει ήδη «φωτογραφίσει» Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία και Ελλάδα. Το οικονομικό «εισιτήριο» των 435–870 εκατ. ευρώ για franchise fee είναι από μόνο του φραγμός για τους περισσότερους παραδοσιακούς ιδιοκτήτες. Ανοίγει όμως την πόρτα σε διεθνή κεφάλαια, funds και πολυεθνικούς ομίλους που μπορεί να δουν την Αθήνα –και την Ελλάδα συνολικά– ως κόμβο σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο basket entertainment.
Ο Τέιτουμ δεν κρύβει ότι το πλάνο δεν σταματά στην Ευρώπη. Το NBA έχει ήδη λανσάρει το Basketball Africa League, ενώ για το πρώτο εξάμηνο του 2026 σχεδιάζεται η πώληση περίπου δέκα franchises σε μεγάλες αγορές της Αφρικής, όπως το Λάγκος, το Γιοχάνεσμπουργκ, η Καζαμπλάνκα, το Κάιρο και το Ντακάρ, με τη Moelis ως χρηματοοικονομικό σύμβουλο.
Επόμενος μεγάλος στόχος είναι η Ασία, όπου το NBA υπενθυμίζει ότι σε χώρες όπως η Κίνα και οι Φιλιππίνες το μπάσκετ είναι το νούμερο ένα άθλημα και η δεξαμενή των φιλάθλων μετριέται σε δισεκατομμύρια. Το NBA Europe είναι ένα κομμάτι αυτού του παγκόσμιου παζλ: μια λίγκα–βιτρίνα που θα γεφυρώνει Ευρώπη και Αμερική, θα δίνει στην FIBA ρόλο διαχειριστή και θα βάζει τους Ευρωπαίους συλλόγους να παίζουν με κανόνες και τιμές… NBA.
Το αν η Ευρώπη θα το αγκαλιάσει ή θα το αντιμετωπίσει σαν «εισαγόμενο προϊόν» που απειλεί τις παραδοσιακές δομές, μένει να φανεί. Σίγουρο είναι μόνο ότι το παιχνίδι πλέον παίζεται σε άλλη κλίμακα: εκεί όπου μια θέση στη σέντρα δεν κοστίζει πια μερικά εκατομμύρια, αλλά κοντά στο 1 δισ. δολάρια.
