Έλαμψε δια της απουσίας της η ΕΕ των 500 εκατ. καταναλωτών από την τελετή ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ , δείχνοντας πως για τις ΗΠΑ το σενάριο ενός εμπορικού πολέμου της Ευρώπης με τις ΗΠΑ και μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ως “συντηρητικό”.
Παρούσα στη χθεσινή τελετή ήταν μόνο η Ιταλίδα πρωθυπουργός κ. Τζώρτζια Μελόνι, αλλά ως φίλη του κ Τράμπ και σε καμία περίπτωση ως εκπρόσωπος της ΕΕ. Η Ελλάδα, παρότι έχει υπογράψει με τις ΗΠΑ από το 2021 νέα συμφωνία αμυντικής συνεργασίας (με το καθεστώς Μπάιντεν) και είναι από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ (μαζί με την Πολωνία) που είναι εντάξει με τις συμβατικές υποχρεώσεις με το ΝΑΤΟ, ήταν επίσης πολιτικά απούσα από την τελετή της ορκωμοσίας.
Από τις Βρυξέλλες, η αδιαφορία της Ουάσιγκτον για την παρουσία Ευρωπαίων Ηγετών και θεσμικών παραγόντων στην αλλαγή καθεστώτος στο Λευκό Οίκο, αντιμετωπίζονταν χθες… στωικά. Χαμηλοί τόνοι και κάποιες αόριστες δηλώσεις για άμυνες σε οποιαδήποτε στρατηγική επιλέξουν οι ΗΠΑ, ήταν η μόνη αντίδραση.
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε μια πρώτη διπλωματική, αλλά σαφώς πιο ξεκάθαρη απάντηση, δια στόματος της Προέδρου της Κομισιόν κ. Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν από το Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός στην Ελβετία: “Πρώτη προτεραιότητα της ΕΕ θα είναι να εμπλακεί έγκαιρα, να συζητήσει κοινά συμφέροντα και να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί” είπε η πρόεδρος της Κομισιόν για να προσθέσει “Θα είμαστε πραγματιστές, αλλά θα παραμένουμε πάντα σταθεροί στις αρχές μας. Για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας και να υπερασπιστούμε τις αξίες μας” κατέληξε η κ. Φόν Ντερ Λάιεν.
Η αντίδραση από την ΕΕ, στο ενδεχόμενο εξαγοράς της Γροιλανδίας από τις ΗΠΑ, δεν εξηγεί τα πάντα. Άλλωστε, δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τις παρεμβάσεις του δισεκατομμυριούχου Έλον Μάσκ (ο οποίος έχει αναχθεί σε δεξί χέρι του κ. Τράμπ) υπέρ ακροδεξιών καθεστώτων της Ευρώπης, αποδεικνύοντας ότι η νέα ηγεσία του Λευκού Οίκου έχει και άλλα πράγματα κατά νου για την Ευρώπη.
Όλα αυτά τη στιγμή που υπό το καθεστώς Μπάιντεν , η ΕΕ υπερέβαλε εαυτόν με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, χάνοντας τη φθηνή ενέργεια που είχε εξασφαλίσει επί δεκαετίες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία λειτουργεί πλέον με πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο που αυξάνει ήδη τις τιμές των εξαγώγιμων προϊόντων της. Σαν να μην έφτανε αυτό, η ΕΕ βλέπει αυτή της τη στάση να γυρίζει εναντίον της, με τις ΗΠΑ να γυρίζουν την πλάτη απειλώντας με την επιβολή δασμών.
Οι δασμοί του Τραμπ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη καταρτίσει εναλλακτικά σενάρια για τους αναμενόμενους δασμούς που θα επιβάλλουν οι ΗΠΑ. Οι απώλειες στις ευρωπαϊκές εξαγωγές υπολογίζονται σε 100 δισ. ευρώ αν οι ΗΠΑ αυξήσουν πολύ τους δασμούς. Την ίδια ώρα η ΕΚΤ σε δικούς της υπολογισμούς θέλει τις απώλειες στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ να φτάνουν στο 1-1,5% στο ενδεχόμενο ενός αμερικανικού εμπορικού πολέμου. Ωστόσο, χθες, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν αόριστος με την επιβολή δασμών. Μίλησε για δασμούς και σε άλλες χώρες (πέρα, δηλαδή, από τον Καναδά και το Μεξικό) με αποτέλεσμα η ισοτιμία του ευρώ να ενισχυθεί σε σχέση με το δολάριο. Είναι σαφές, όμως, ότι αυτό είναι συγκυριακό.
Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, παρότι οι ΗΠΑ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός, τα τρόφιμα που αποτελούν και τον κύριο όγκο των εξαγωγών μας προς τις ΗΠΑ δεν αναμένεται να έχουν μεγάλες απώλειες από τις κινήσεις Τράμπ.
Ο πραγματικός κίνδυνος, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, είναι η αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων, κυρίως από την ενέργεια, η οποία μετά την αλλαγή της ηγεσίας στον Λευκό Οίκο αναμένεται ότι θα γίνει όλο και ακριβότερη. Μια νέα άνοδος του πληθωρισμού, λόγω τιμών και ισοτιμίας ευρώ- δολαρίου, μπορεί να σταματήσει ή και να ανατρέψει την πορεία μείωσης των επιτοκίων του ευρώ. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων θα έχει ως αποτέλεσμα την ύφεση στην ΕΕ και τη δραστική μείωση της ανάπτυξης για την Ελλάδα.
