Σε νέα εποχή για την ελληνική αγορά υδρογονανθράκων φαίνεται να εισέρχεται η χώρα μετά την ανακοίνωση της ExxonMobil, η οποία αποκτά ποσοστό 60% στο οικόπεδο 2 του Ιονίου, σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy και την Energean. Το κοίτασμα, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις, θα μπορούσε να φτάσει τα 200 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου – ένα μέγεθος που, αν επιβεβαιωθεί, θα κατατάξει την Ελλάδα μεταξύ των σημαντικών παικτών της Μεσογείου.
Με βάση τη σημερινή τιμή φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, που κυμαίνεται γύρω στα 31 ευρώ ανά μεγαβατώρα (€/MWh), η συνολική ενεργειακή αξία ενός κοιτάσματος 200 bcm αντιστοιχεί σε περίπου 2,1 δισεκατομμύρια MWh, δηλαδή 65 δισεκατομμύρια ευρώ σε δυνητικά ακαθάριστα έσοδα.
Ακόμη και αν ληφθούν υπόψη συντηρητικοί συντελεστές ανάκτησης –περίπου 70% του συνολικού όγκου– και κόστη εξόρυξης και μεταφοράς της τάξης των 10 €/MWh, η καθαρή οικονομική αξία που θα μπορούσε να προκύψει για τη χώρα και τις εμπλεκόμενες εταιρείες εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 30 και 35 δισ. ευρώ.
Η στρατηγική σημασία για την Ελλάδα
Η επιβεβαίωση ενός τέτοιου κοιτάσματος θα είχε πολλαπλές συνέπειες για την ελληνική οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια. Η Ελλάδα θα μπορούσε να καλύπτει σημαντικό μέρος των εγχώριων αναγκών της σε φυσικό αέριο, οι οποίες σήμερα υπερβαίνουν τα 6 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, και ταυτόχρονα να εξελιχθεί σε εξαγωγικό κόμβο προς τα Βαλκάνια και τη Νότια Ευρώπη.
Σε επίπεδο δημοσίων εσόδων, οι ρήτρες και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης που προβλέπονται στις συμβάσεις παραχώρησης θα μπορούσαν να αποφέρουν πολλαπλάσια έσοδα για το ελληνικό Δημόσιο – τόσο από άμεση φορολογία όσο και από τα μερίδια συμμετοχής. Αντίστοιχα, θα ενισχυθεί η εγχώρια προστιθέμενη αξία, με επενδύσεις σε υποδομές, λιμενικές εγκαταστάσεις και εξειδικευμένες υπηρεσίες.
Η γεώτρηση του 2027 και τα επόμενα βήματα
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της Συνόδου P-TEC στην Αθήνα, η ερευνητική γεώτρηση από την ExxonMobil στο οικόπεδο 2 προγραμματίζεται για το 2027. Το έργο βρίσκεται ήδη στη φάση ολοκλήρωσης των σεισμικών ερευνών και αδειοδοτήσεων, ενώ η επιτυχής γεώτρηση θα ανοίξει τον δρόμο για τη δημιουργία του πρώτου παραγωγικού πεδίου φυσικού αερίου σε ελληνικά ύδατα.
Η επένδυση έρχεται σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητά εναλλακτικές πηγές προμήθειας για να απεξαρτηθεί πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι το 2028, με την Ελλάδα να αναδεικνύεται σε κομβικό ενεργειακό δίαυλο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, η συμμετοχή της ExxonMobil –του μεγαλύτερου ενεργειακού ομίλου των ΗΠΑ– λειτουργεί ως ψήφος εμπιστοσύνης για τις ελληνικές προοπτικές, ενώ δίνει νέα δυναμική στη συνεργασία με τη Helleniq Energy και την Energean, οι οποίες διαθέτουν σημαντική εμπειρία στον τομέα της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων.
Προοπτικές για το μέλλον
Αν επιβεβαιωθούν τα γεωλογικά μοντέλα, η Ελλάδα θα μπορούσε να βρεθεί μπροστά σε μια νέα βιομηχανική ευκαιρία, ανάλογη με εκείνη που άνοιξε για την Κύπρο και το Ισραήλ την τελευταία δεκαετία. Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των υποδομών LNG και των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, η ύπαρξη εγχώριων αποθεμάτων φυσικού αερίου θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, προσφέροντας μια μεταβατική περίοδο ενεργειακής ασφάλειας και ανταγωνιστικών τιμών.
